ಸುದ್ದಿಯಲ್ಲಿ ಏಕಿದೆ? ಸಿಕ್ಕಿಂ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಗ್ಲೇಶಿಯಲ್ ಲೇಕ್ (ಹಿಮನದಿ ಸರೋವರ) ಹೊರಹರಿವಿನ ಪ್ರವಾಹವನ್ನು (GLOF) ಅನುಭವಿಸಿತು. ರಾಜ್ಯದ ವಾಯುವ್ಯದಲ್ಲಿ 17,000 ಅಡಿ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿರುವ ಗ್ಲೇಶಿಯಲ್ ಸರೋವರವಾದ ದಕ್ಷಿಣ ಲೊನಾಕ್ ಸರೋವರವು ನಿರಂತರ ಮಳೆಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಸ್ಪೋಟಗೊಂಡಿದೆ.

ಮುಖ್ಯಾಂಶಗಳು

• ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ನೀರನ್ನು ಕೆಳಭಾಗದ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಬಿಡಲಾಯಿತು, ಇದು ತೀಸ್ತಾ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಹವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿತು ಮಂಗನ್, ಗ್ಯಾಂಗ್ಟಾಕ್, ಪಾಕ್ಯೊಂಗ್ ಮತ್ತು ನಾಮ್ಚಿ, ಮತ್ತು ಸಿಕ್ಕಿಂನ ನಾಲ್ಕು ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿತು ಎಂದು ಸಿಕ್ಕಿಂ ರಾಜ್ಯ ವಿಪತ್ತು ನಿರ್ವಹಣಾ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ (SSDMA) ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ.
• ಈ ಪ್ರವಾಹವು ಸಿಕ್ಕಿಂನಲ್ಲಿ (ತೀಸ್ತಾ ನದಿಯ ಮೇಲೆ) ಚುಂಗ್ತಾಂಗ್ ಹೈಡ್ರೋ-ಅಣೆಕಟ್ಟು ಒಡೆದು ಒಟ್ಟಾರೆ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಹದಗೆಡಿಸಿತು.

ಗ್ಲೇಶಿಯಲ್ ಲೇಕ್ ಪ್ರವಾಹ

• GLOF (ಹಿಮನದಿ ಸರೋವರ ಸ್ಪೋಟ) ಎಂಬುದು ಹಠಾತ್ ಮತ್ತು ಸಂಭಾವ್ಯ ದುರಂತದ ಪ್ರವಾಹವಾಗಿದ್ದು, ಹಿಮನದಿ ಅಥವಾ ಮೊರೇನ್‌ನ ಹಿಂದೆ ಸಂಗ್ರಹವಾಗಿರುವ ನೀರು (ಐಸ್, ಮರಳು, ಬೆಣಚುಕಲ್ಲುಗಳು ಮತ್ತು ಶಿಲಾಖಂಡರಾಶಿಗಳ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಶೇಖರಣೆ) ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದಾಗ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ.
• ಕರಗುವ ಮಂಜುಗಡ್ಡೆಯಿಂದ ರೂಪುಗೊಂಡ ಹಿಮದ ಸರೋವರಗಳು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಿಹಿನೀರಿನ ಜಲಾಶಯಗಳು ತುಂಬಾ ದುರ್ಬಲವಾಗಿರುತ್ತವೆ ಇವುಗಳ ನೀರು ಹಿಡಿದಿಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮೀರಿದಾಗ ಇವುಗಳ ಗೋಡೆ ಒಡೆದು ನೀರಿನ ಹರಿವು ಹೆಚ್ಚಾಗಯುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ಈ ಹಿಮನದಿಗಳ ಕೆಳಗೆ ಇರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳು ವಿನಾಶವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತವೆ
• ಗಟ್ಟಿಮುಟ್ಟಾದ ಮಣ್ಣಿನ ಅಣೆಕಟ್ಟುಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ, ಈ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಜಲಾಶಯಗಳು ಬೇಗನೆ ವಿಫಲಗೊಳ್ಳಬಹುದು, ನಿಮಿಷದಿಂದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ನೀರನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ, ಇದು ವಿನಾಶಕಾರಿ ಪ್ರವಾಹಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.
• ಹಿಮಾಲಯದ ಭೂಪ್ರದೇಶ, ಅದರ ಕಡಿದಾದ ಪರ್ವತಗಳು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ GLOF ಗಳಿಗೆ ಗುರಿಯಾಗುತ್ತವೆ.

ಇದಕ್ಕೆ  ಕಾರಣ: 

• ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನದೊಂದಿಗೆ ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯು ಸಿಕ್ಕಿಂ ಹಿಮಾಲಯದಲ್ಲಿ ಹಿಮನದಿ ಕರಗುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ವೇಗಗೊಳಿಸಿದೆ.
• ಹಿಮಾಲಯ-ಕರಕೋರಂ ಪ್ರದೇಶವು ಜಾಗತಿಕ ಸರಾಸರಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ 0.5 ಡಿಗ್ರಿ ಸೆಂಟಿಗ್ರೇಡ್ ಅನ್ನು ವೇಗವಾಗಿ ಪಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ಹಿಮನದಿಗಳ ಕರಗುವ ವೇಗದ ಹೆಚ್ಚಳದಿಂದಾಗಿ ಇದು ವಿಪತ್ತುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.
• ಭೂಕಂಪಗಳು, ಅತ್ಯಂತ ಭಾರೀ ಮಳೆ ಮತ್ತು ಐಸ್ ಹಿಮಕುಸಿತಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಕಾರಣಗಳಿಂದ GLOF ಪ್ರಚೋದಿಸಬಹುದು.

ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಇತರ ಇತ್ತೀಚಿನ GLOF ಘಟನೆಗಳು ಯಾವುವು?

• ಜೂನ್ 2013 ರಲ್ಲಿ ಉತ್ತರಾಖಂಡದಲ್ಲಿ ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರಮಾಣದ ಮಳೆಯಾಗಿತ್ತು ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಚೋರಬರಿ ಹಿಮನದಿಯ ಕರಗುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಮಂದಾಕಿನಿ ನದಿಯ ಸ್ಪೋಟಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು..
• ಆಗಸ್ಟ್ 2014 ರಲ್ಲಿ, ಹಿಮನದಿಯ ಸರೋವರದ ಪ್ರವಾಹವು ಲಡಾಖ್‌ನ ಗ್ಯಾ (Gya) ಗ್ರಾಮವನ್ನು ಅಪ್ಪಳಿಸಿತು
• ಫೆಬ್ರವರಿ 2021 ರಲ್ಲಿ, ಉತ್ತರಾಖಂಡ್‌ನ ಚಮೋಲಿ ಜಿಲ್ಲೆಯು ಹಠಾತ್ ಪ್ರವಾಹ ಉಂಟಾಯಿತು, ಇದು GLOF ಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗಿದೆ ಎಂದು ಶಂಕಿಸಲಾಗಿದೆ.

ತೀಸ್ತಾ ನದಿ

• ಇದು ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ನದಿಯ ಬಲದಂಡೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಉಪನದಿಯಾಗಿದೆ
• ಉಗಮ: ಉತ್ತರ ಸಿಕ್ಕಿಂ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 5280 ಮೀ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿರುವ ತ್ಸೋ ಲಾಮೊ ಸರೋವರ
• ಭಾರತದ ರಾಜ್ಯಗಳಾದ ಸಿಕ್ಕಿಂ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದ ಮೂಲಕ ಹರಿಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ರಂಗ್‌ಪುರ ವಿಭಾಗದ ಮೂಲಕ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿ ಬಂಗಾಳ ಕೊಲ್ಲಿಯನ್ನು ಸೇರುತ್ತದೆ
• ಇದು ಭಾರತೀಯ ರಾಜ್ಯಗಳಾದ ಸಿಕ್ಕಿಂ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದ ಮೂಲಕ ಹರಿದು ಬಂಗಾಳ ಕೊಲ್ಲಿಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತದೆ.
• ಇದು ಸಿಕ್ಕಿಂ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ ರಾಜ್ಯಗಳ ನಡುವಿನ ಗಡಿರೇಖೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ.
• ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶ : 12,540 km2 (4,840 ಚದರ ಮೈಲಿ)
• ಚುಂಗ್ತಾಂಗ್ ಅಣೆಕಟ್ಟು ಸಿಕ್ಕಿಂ ರಾಜ್ಯದ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಜಲ ವಿದ್ಯುತ್ ಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ.