ಸುದ್ದಿಯಲ್ಲಿ ಏಕಿದೆ? ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಶ್ರೀಮತಿ ದ್ರೌಪದಿ ಮುರ್ಮು ಅವರು 2023 ರ ಸ್ವಚ್ಛ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ನವದೆಹಲಿಯ ಭಾರತ್ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ನೀಡಿದರು.

ಮುಖ್ಯಾಂಶಗಳು

ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳು ಸ್ವಚ್ಛ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣ್ 2023 ಡ್ಯಾಶ್‌ಬೋರ್ಡ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.

2023 ರ ಥೀಮ್: “ವೇಸ್ಟ್ ಟು ವೆಲ್ತ್” ತ್ಯಾಜ್ಯದಿಂದ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಬೇಕು, ಅದು ಒಟ್ಟಾರೆ ಸ್ವಚ್ಛತೆಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಸ್ವಚ್ಛತೆ ದೈವಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಬೇಕು. G20 ನಾಯಕರ ದೆಹಲಿ ಘೋಷಣೆಯು “ಪರಿಸರವಾಗಿ ಉತ್ತಮ ತ್ಯಾಜ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಮತ್ತು 2030 ರ ವೇಳೆಗೆ ತ್ಯಾಜ್ಯ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಶೂನ್ಯ ತ್ಯಾಜ್ಯ ಉಪಕ್ರಮಗಳ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ”

2023ನೇ ಸಾಲಿನ ಸ್ವಚ್ಛ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣೆಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು

ಸ್ವಚ್ಛ ನಗರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ: ಇಂದೋರ್ (ಸತತ 6 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಏಕಾಂಗಿಯಾಗಿ ಅಗ್ರಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು) ಮತ್ತು ಸೂರತ್

1ಲಕ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಹೊಂದಿರುವ ನಗರಗಳ ವಿಭಾಗ: ಸಾಸ್ವಾದ್(ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ), ಪಟಾನ್(ಛತ್ತೀಸ್ಗಢ) ಮತ್ತು ಲೋನಾವಲಾ(ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ) ಮೊದಲ ಮೂರು ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿವೆ.

ಕ್ಲೀನ್ ಕಂಟೋನ್ಮೆಂಟ್ ಬೋರ್ಡ್: ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದ ಮೊವ್ ಕಂಟೋನ್ಮೆಂಟ್ ಬೋರ್ಡ್

ಸ್ವಚ್ಛವಾದ ಗಂಗಾ ಪಟ್ಟಣ: ವಾರಣಾಸಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಯಾಗ್ರಾಜ್ ಅಗ್ರ ಎರಡು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದವು. ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುವ ರಾಜ್ಯ: ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಛತ್ತೀಸ್ಗಢ ಮೊದಲ ಮೂರು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದಿವೆ.

ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸಫಾಯಿಮಿತ್ರ ಸುರಕ್ಷಿತ್ ಶೆಹರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ:ಚಂಡೀಗಢ

2023ನೇ ಸಾಲಿನ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕ

ದೇಶದ ಅತ್ಯಂತ ಸ್ವಚ್ಛ ನಗರಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರು 23ನೇ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿದೆ. 2016ನೇ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತ್ತು. ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿನ ಸ್ವಚ್ಛ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರಿಗೆ (1 ಲಕ್ಷಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆ) ಮತ್ತು ಹೊಸದುರ್ಗಕ್ಕೆ (1 ಲಕ್ಷಕ್ಕಿಂತಲೂ ಕಡಿಮೆ ಜನಸಂಖ್ಯೆ) ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಸಂದಿವೆ. ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರು 125 ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ.

ಸ್ವಚ್ಛ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣ್

• ಸ್ವಚ್ಛ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣ್ ಎಂಬುದು ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ನಗರಗಳು ಮತ್ತು ಪಟ್ಟಣಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ವಚ್ಛತೆ ಮತ್ತು ನೈರ್ಮಲ್ಯದ ವಾರ್ಷಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಾಗಿದೆ.
• 2ನೇ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2019 ರ ವೇಳೆಗೆ ಭಾರತವನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛ ಮತ್ತು ಬಯಲು ಶೌಚ ಮುಕ್ತ ಮಾಡುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ಸ್ವಚ್ಛ ಭಾರತ ಅಭಿಯಾನದ ಭಾಗವಾಗಿ ಇದನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು.
• ಮೊದಲ ಸಮೀಕ್ಷೆಯನ್ನು 2016 ರಲ್ಲಿ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಯಿತು.
• ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದವರು: ವಸತಿ ಮತ್ತು ನಗರ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವಾಲಯ (MoHUA) ಕ್ವಾಲಿಟಿ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ (QCI) ಅದರ ಅನುಷ್ಠಾನ ಪಾಲುದಾರ.
• ವಾರ್ಷಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ಮನೆ-ಮನೆಗೆ ತ್ಯಾಜ್ಯ ಸಂಗ್ರಹಣೆ, ತ್ಯಾಜ್ಯ ಸಂಸ್ಕರಣೆ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ವಹಣೆ, ನಾಗರಿಕರ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ನೈರ್ಮಲ್ಯ ಅಭ್ಯಾಸಗಳಲ್ಲಿನ ನಾವೀನ್ಯತೆಯಂತಹ ವಿವಿಧ ನೈರ್ಮಲ್ಯ ನಿಯತಾಂಕಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ನಗರಗಳನ್ನು ಶ್ರೇಣೀಕರಿಸುತ್ತದೆ.