ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತಾ ಸಲಹೆಗಾರ
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತಾ ಸಲಹೆಗಾರ
ಸುದ್ದಿಯಲ್ಲಿ ಏಕಿದೆ? ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತಾ ಸಲಹೆಗಾರರನ್ನಾಗಿ (ಎನ್ಎಸ್ಎ)ಮಾಜಿ ಐಪಿಎಸ್ ಅಧಿಕಾರಿ ಅಜಿತ್ ದೋವಲ್ ಅವರನ್ನು ಮರುನೇಮಕ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಸಚಿವಾಲಯವು ಆದೇಶಹೊರಡಿಸಿದೆ.
ಮುಖ್ಯಾಂಶಗಳು
- ಸತತ ಮೂರನೇ ಅವಧಿಗೆ ದೋವಲ್ ಅವರು ಎನ್ಎಸ್ಎ ಆಗಿ ನೇಮಕವಾಗಿದ್ದಾರೆ.
- ಅಧಿಕಾರಾವಧಿ ವೇಳೆ ದೋವಲ್ ಅವರಿಗೆ ಸಂಪುಟ ದರ್ಜೆ ಸಚಿವರ ಸ್ಥಾನಮಾನ ನೀಡಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಆದೇಶದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ.
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತಾ ಸಲಹೆಗಾರ
ಪಾತ್ರ –
- ಎನ್ಎಸ್ಎ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಆಂತರಿಕ ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯ ಬೆದರಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಅವಕಾಶಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಎಲ್ಲಾ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಗೆ ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಸಲಹೆ ನೀಡುವ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯ ಪರವಾಗಿ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರ ಮತ್ತು ಸೂಕ್ಷ್ಮ ವಿಷಯಗಳ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.
- ಅಧಿಕಾರಾವಧಿ: ವರ್ಷ
- NSA ಎಲ್ಲಾ ಗುಪ್ತಚರ (RAW, IB, NTRO, MI, DIA, NIA) ವರದಿಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯ ಮುಂದೆ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಲು ಸಮನ್ವಯಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ.
- NSA ಗೆ ಉಪ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತಾ ಸಲಹೆಗಾರರು (ಉಪ NSAಗಳು) ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.
- ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತಾ ನೀತಿಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಅಂತರ್-ಸಚಿವಾಲಯದ ಸಮನ್ವಯ ಮತ್ತು ಒಳಹರಿವಿನ ಏಕೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ ನೀತಿ ಗುಂಪು ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವಾಗಿದೆ.
- ಗುಂಪಿನ ಸದಸ್ಯರಲ್ಲಿ NITI ಆಯೋಗ್ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರು, ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ, ಮೂರು ಸೇನಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು, ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಗವರ್ನರ್, ವಿದೇಶಾಂಗ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ, ಗೃಹ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ, ಹಣಕಾಸು ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣಾ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ.
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತಾ ಮಂಡಳಿ(NSC)
- NSC ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಸರ್ಕಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದ್ದು, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯ ವಿಷಯಗಳ ಕುರಿತು ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಗಳ ಕಚೇರಿಗೆ ಸಲಹೆ ನೀಡುತ್ತದೆ.
- ಭಾರತದ ಭದ್ರತಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲು 1996 ರಲ್ಲಿ ಸಮಿತಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ನಂತರ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಅನ್ನು ರಚಿಸಲಾಯಿತು. ಕೆ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಂ ಅವರು ಈ ಸಮಿತಿಯ ನೇತೃತ್ವ ವಹಿಸಿದ್ದರು
- ಇದನ್ನು ಭಾರತದ ಮಾಜಿ ಪ್ರಧಾನಿ ಅಟಲ್ ಬಿಹಾರಿ ವಾಜಪೇಯಿ ಅವರು 19 ನವೆಂಬರ್ 1998 ರಂದು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು
- ಪ್ರಧಾನ ಕಛೇರಿ: ನವದೆಹಲಿ
- ಬ್ರಜೇಶ್ ಮಿಶ್ರಾ ಅವರು ಮೊದಲ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತಾ ಸಲಹೆಗಾರರಾಗಿದ್ದರು.
- ಎನ್ಎಸ್ಸಿ ರಚನೆಯ ಮೊದಲು, ಈ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯವರು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು
- ಸದಸ್ಯರು –
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತಾ ಸಲಹೆಗಾರರ ಜೊತೆಗೆ (NSA), ಉಪ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತಾ ಸಲಹೆಗಾರರು, ರಕ್ಷಣಾ ಮಂತ್ರಿಗಳು, ವಿದೇಶಾಂಗ ವ್ಯವಹಾರಗಳು, ಗೃಹ, ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಹಣಕಾಸು ಮತ್ತು NITI ಆಯೋಗ್ನ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತಾ ಮಂಡಳಿಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ.
ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಯವರು ಎನ್ಎಸ್ಸಿ ಸಭೆಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆ ವಹಿಸಬಹುದು (ಉದಾಹರಣೆಗೆ – ಪಾಕಿಸ್ತಾನದೊಂದಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿದ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆಯನ್ನು ಚರ್ಚಿಸಲು NSC ಪೋಸ್ಟ್ ಪುಲ್ವಾಮಾ ಸಭೆಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಪ್ರಧಾನಿ ವಹಿಸಿದ್ದರು)
- ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ರಚನೆ
NSCಯು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತಾ ನಿರ್ವಹಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೂರು-ಹಂತದ ರಚನೆಯ ಉನ್ನತ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ.
ಮೂರು ಹಂತಗಳೆಂದರೆ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ(ಸ್ಟ್ರಾಟೆಜಿಕ್) ನೀತಿ ಗುಂಪು, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತಾ ಸಲಹಾ ಮಂಡಳಿ ಮತ್ತು ಜಂಟಿ ಗುಪ್ತಚರ ಸಮಿತಿಯ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ