ಸುದ್ದಿಯಲ್ಲಿ ಏಕಿದೆ? ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ಕೇಂದ್ರ ಲೋಕಸೇವಾ ಆಯೋಗ (ಯುಪಿಎಸ್‌ಸಿ) ರಾಜ್ಯ ಡಿಜಿಪಿಗಳ ನೇಮಕಾತಿಗಾಗಿ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳನ್ನು ಬಿಗಿಗೊಳಿಸಿದೆ.

ಮುಖ್ಯಾಂಶಗಳು

• ಭಾರತದ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಪೊಲೀಸ್ ಬಲವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಸಮಗ್ರ ನಿರ್ದೇಶನಗಳನ್ನು ನೀಡಿದೆ.
• ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ದೀಪಕ್ ಮಿಶ್ರಾ ನೇತೃತ್ವದ ಪೀಠವು ನೀಡಿದ ಈ ನಿರ್ದೇಶನಗಳು, ಪೊಲೀಸ್ ಸುಧಾರಣೆಗಳ ಕುರಿತು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ 2006 ರ ತೀರ್ಪನ್ನು ಮಾರ್ಪಡಿಸಲು ಕೇಂದ್ರದ ಮನವಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ.

ಮಾರ್ಗಸೂಚಿ

• ನಿವೃತ್ತಿಯ ಮೊದಲು ಕನಿಷ್ಠ ಆರು ತಿಂಗಳ ಸೇವೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ರಾಜ್ಯದ ಪೊಲೀಸ್ ಮಹಾನಿರ್ದೇಶಕರನ್ನಾಗಿ ನೇಮಕ ಮಾಡಲು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಕೇಂದ್ರ ಲೋಕಸೇವಾ ಆಯೋಗ (UPSC) ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಹೊರಡಿಸಿದ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಿದೆ.

ಉದ್ದೇಶ

• ಈ ಕ್ರಮವು ನಿವೃತ್ತಿಯ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿ “ನೆಚ್ಚಿನ ಅಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು” ನೇಮಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ನಿರುತ್ಸಾಹಗೊಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಆ ಮೂಲಕ ನ್ಯಾಯಯುತ ಮತ್ತು ಪಕ್ಷಪಾತವಿಲ್ಲದ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
• ಈ ಹಿಂದೆ, ಹಲವು ರಾಜ್ಯಗಳು ನಿವೃತ್ತಿ ಹೊಂದಲಿರುವ ಡಿಜಿಪಿಗಳನ್ನು ನೇಮಿಸಿದ್ದವು ಮತ್ತು ಕೆಲವರು ಯುಪಿಎಸ್‌ಸಿ ಆಯ್ಕೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಹಂಗಾಮಿ ಡಿಜಿಪಿಗಳನ್ನು ನೇಮಿಸಲು ಆಶ್ರಯಿಸಿದ್ದರು.

ಕೇಂದ್ರ ಲೋಕಸೇವಾ ಆಯೋಗ  (UPSC) ಬಗ್ಗೆ:-

• UPSC ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರೀಯ ನೇಮಕಾತಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. (ಕೇಂದ್ರ ವಿಜಿಲೆನ್ಸ್ ಕಮಿಷನ್)

ಇದು ಸ್ವತಂತ್ರ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ.

• UPSC ಯ ಸಂಯೋಜನೆ, ಅದರ ಸದಸ್ಯರ ನೇಮಕಾತಿ ಮತ್ತು ತೆಗೆದುಹಾಕುವಿಕೆ ಮತ್ತು UPSC ಯ ಅಧಿಕಾರಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ ಭಾಗ XIV ರಲ್ಲಿ 315 ರಿಂದ 323 ನೇ ವಿಧಿಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಒದಗಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ UPSC ಗೆ ಸಮಾನಾಂತರವಾಗಿ, ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯ ಲೋಕಸೇವಾ ಆಯೋಗ (SPSC) ಇದೆ

SPSC ಯ ಸಂಯೋಜನೆ, ಅದರ ಸದಸ್ಯರ ನೇಮಕಾತಿ ಮತ್ತು ತೆಗೆದುಹಾಕುವಿಕೆ ಮತ್ತು SPSC ಯ ಅಧಿಕಾರಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಗಳ ವಿಧಿ ಬಗ್ಗೆ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ ಭಾಗ XIV ರಲ್ಲಿ ವಿಧಿ  315 ರಿಂದ ವಿಧಿ 323 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಒದಗಿಸಲಾಗಿದೆ.