ಪೋಕ್ಸೋ ಕಾಯ್ದೆ ಇಲ್ಲಿದೆ ಮಾಹಿತಿ

ಪೋಕ್ಸೋ (POCSO) ಎಂದರೇನು?

• ಲೈಂಗಿಕ ಹಾಗೂ ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ಅಪರಾಧ, ದೌರ್ಜನ್ಯಗಳಿಂದ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ 2012ರಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿದ್ದೆ ಪೋಕ್ಸೋ ಕಾಯ್ದೆ. POCSO ಅಂದರೆ The Protection of Children from Sexual Offences ಅಂದರೆ ಲೈಂಗಿಕ ಅಪರಾಧಗಳಿಂದ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಕಾಯ್ದೆ.

ಪೋಕ್ಸೋ ಕಾಯ್ದೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಮಗು ಎಂದರೆ ಯಾರು..?

• 18 ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನ ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಮಗು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅನ್ವಯವಾಗುವ ಕಾನೂನುಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಮೆಚ್ಯೂರ್‌ ಆಗುವ ವಯಸ್ಸು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆ ಮಗುವಿನ ದೈಹಿಕ ಆರೋಗ್ಯ, ಭಾವನಾತ್ಮಕ, ಭೌದ್ಧಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಪ್ರತೀ ಹಂತದಲ್ಲಿಯೂ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಿ ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ.

ಪೋಕ್ಸೋ ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ಯಾವಾಗ ದಾಖಲಿಸಬಹುದು?

• POCSO ಕಾಯ್ದೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ ಬರುವ ಯಾವುದೇ ಕೃತ್ಯ ನಡೆಸಲಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಆತಂಕ ಅಥವಾ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿ, ಅಂತಹ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡಬೇಕು.

ಪೋಕ್ಸೋ ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ಯಾರು ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು?

• ಪೋಷಕರು, ವೈದ್ಯರು, ಶಾಲಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಮತ್ತು / ಅಥವಾ ಸ್ವತಃ ಮಗು / ಸ್ವತಃ ಯಾರಾದರೂ ಸೇರಿದಂತೆ ದೂರು ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು.

ಪೋಕ್ಸೋ ಪ್ರಕರಣ ದಾಖಲಿಸುವ ವಿಧಾನ ಏನು?

• ಈ ಕಾಯ್ದೆಯಡಿ ಯಾವ ಅಪರಾಧ ಎಸಗಲಾಗಿದೆ ಅಥವಾ ಅಪರಾಧ ಎಸಗಲಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬ ಆತಂಕದಲ್ಲಿರುವ ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿ ತಕ್ಷಣದ ಮತ್ತು ಸೂಕ್ತ ಕ್ರಮಕ್ಕಾಗಿ ಈ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ವಿಶೇಷ ಬಾಲಾಪರಾಧಿ ಪೊಲೀಸ್ ಘಟಕ ಅಥವಾ ಸ್ಥಳೀಯ ಪೊಲೀಸರಿಗೆ ಒದಗಿಸಬೇಕು.

ದುರುಪಯೋಗವನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡಬೇಕಾದ ಅವಧಿ

• ಮಕ್ಕಳ ಮೇಲಿನ ಲೈಂಗಿಕ ದೌರ್ಜನ್ಯವನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡಲು ಪೋಕ್ಸೋ ಕಾಯ್ದೆ ಯಾವುದೇ ಸಮಯದ ಮಿತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಸಂತ್ರಸ್ಥರು ಯಾವುದೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ, ಅವನು / ಅವಳು ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ ಎದುರಿಸಿದ ಲೈಂಗಿಕ ಕಿರುಕುಳದ ಬಗ್ಗೆ ದೂರು ನೀಡಬಹುದು.

ಈ ಕಾಯ್ದೆಯಲ್ಲಿ ಹಲವು ತಿದ್ದುಪಡಿ

• ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಲೈಂಗಿಕ ದುರುಪಯೋಗದಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಲು, ಅತ್ಯಾಚಾರದಂತಹ ಲೈಂಗಿಕ ಹಲ್ಲೆಗಳನ್ನು ತಡೆಯಲು ಮರಣ ದಂಡನೆಯೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಕಠಿಣ ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ಅವಕಾಶ ಒದಗಿಸುವ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ವಿಕೋಪಗಳು ಮತ್ತು ವಿಪತ್ತುಗಳ ಸಂಧರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಲೈಂಗಿಕ ಅಪರಾಧಗಳಿಂದ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಸೆಕ್ಷನ್ -9 ರಲ್ಲಿ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳನ್ನು ತರಲಾಗಿದೆ.

ಪೋಕ್ಸೋ ಕಾಯ್ದೆಯಡಿ ಯಾವುದು ಅಪರಾಧ?

• ಅತ್ಯಾಚಾರದಂತಹ ಲೈಂಗಿಕ ಹಲ್ಲೆ, ಅಪರಾಧ ಕೃತ್ಯಗಳಿಗಾಗಿ ಅವಧಿಪೂರ್ವವಾಗಿ ಲೈಂಗಿಕ ಪಕ್ವತೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಯಾವುದೇ ರಾಸಾಯನಿಕ ಅಥವಾ ಹಾರ್ಮೋನ್ ಗಳನ್ನು ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಾದರೂ ನೀಡುವುದನ್ನೂ ಇದು ನಿರ್ಬಂಧಿಸಿದೆ. ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಅಶ್ಲೀಲತೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸುವುದು ಅಪರಾಧವಾಗಿದೆ.

ಮಕ್ಕಳ ಅಶ್ಲೀಲತೆಗೆ ಬ್ರೇಕ್

• ಮಗುವೊಂದು ಅಶ್ಲೀಲ ಭಂಗಿಯಲ್ಲಿರುವ ವಸ್ತುವನ್ನು/ ಚಿತ್ರವನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಅಥವಾ ಅದನ್ನು ನಾಶ ಮಾಡದೇ ಇರುವುದಕ್ಕೆ, ತೆಗೆದುಹಾಕದೇ ಇರುವುದಕ್ಕೆ ದಂಡವನ್ನು ವಿಧಿಸುವ ಪ್ರಸ್ತಾವ ಇದರಲ್ಲಿದೆ. ಇಂತಹ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ವರ್ಗಾವಣೆ ಮಾಡುವುದಕ್ಕಾಗಿ, ಪ್ರಚುರಪಡಿಸುತ್ತಿರುವುದಕ್ಕಾಗಿ, ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಲ್ಲಿ ಅಂತಹ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಜೈಲು ವಾಸ ಅಥವಾ ದಂಡ ಅಥವಾ ಎರಡನ್ನೂ ವಿಧಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಮಕ್ಕಳು ಒಳಗೊಂಡ ಯಾವುದೇ ಅಶ್ಲೀಲ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ವಾಣಿಜ್ಯ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ  ಹೊಂದಿರುವುದು ಕೂಡ ಅಪರಾಧವಾಗಿದೆ.

ಪೋಕ್ಸೋ ಕಾಯ್ದೆ ಅಡಿ ದೂರು ದಾಖಲು ಹೇಗೆ?

• POCSO ಕಾಯಿದೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಅಪರಾಧವನ್ನು ತನಿಖೆ ಮಾಡುವಾಗ ಮಗುವಿನ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಅವನ/ಅವಳ ವಾಸಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮಹಿಳಾ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಿಂದ ದಾಖಲಿಸಬೇಕು. ಮಗುವಿನ ಹೇಳಿಕೆ ದಾಖಲಿಸಬೇಕಾದ ಅಧಿಕಾರಿ ಸಮವಸ್ತ್ರ ಧರಿಸಬಾರದು. ಪರೀಕ್ಷೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮಗು ಆರೋಪಿಗಳ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ಬರದಂತೆ ಅಧಿಕಾರಿ ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.
• ಮಗುವಿನ ಗುರುತು ಗೌಪ್ಯವಾಗಿರಬೇಕು

  ರಾತ್ರಿ ವೇಳೆ ಮಗುವನ್ನು ಪೊಲೀಸ್ ಠಾಣೆಯಲ್ಲಿ ಬಂಧಿಸುವಂತಿಲ್ಲ. ಮಗುವಿನ ಗುರುತು ಬಹಿರಂಗವಾಗದಂತೆ ಅಧಿಕಾರಿ ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.  ಮಗುವಿನ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಮಗುವಿಗೆ ನಂಬಿಕೆ ಇರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ದಾಖಲಿಸಬೇಕು, ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಅವರ ಪೋಷಕರು. ಮಗುವಿನ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಆಡಿಯೋ-ವಿಡಿಯೋ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವಿಧಾನಗಳ ಮೂಲಕ ದಾಖಲಿಸಬೇಕು. ಇದಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವಲ್ಲೆಲ್ಲಾ ಅನುವಾದಕರು ಅಥವಾ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಾರರ ಸಹಾಯವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು.

ಮಗುವನ್ನು ಹೇಗೆ ನಡೆಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು?

• ವಿಚಾರಣೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಆಗಾಗ್ಗೆ ವಿರಾಮಗಳನ್ನು ಅನುಮತಿಸಬೇಕು. ವಿಚಾರಣಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಪದೇ ಪದೇ ಸಾಕ್ಷಿ ಹೇಳಲು ಮಗುವನ್ನು ಕರೆಯದಂತೆ ವಿಶೇಷ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ವಿಚಾರಣೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮಗುವಿನ ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಅನುಮತಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.

ಪೋಕ್ಸೋ ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ಯಾರು ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು?

• ಪೋಷಕರು, ವೈದ್ಯರು, ಶಾಲಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಮತ್ತು / ಅಥವಾ ಸ್ವತಃ ಮಗು / ಸ್ವತಃ ಯಾರಾದರೂ ಸೇರಿದಂತೆ ದೂರು ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು.

ಪೋಕ್ಸೋ ಕಾಯ್ದೆ ಅಡಿ ಶಿಕ್ಷೆ ಹೇಗಿರುತ್ತದೆ?

• 16 ರಿಂದ 18 ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ ಮಗುವಿನ ಮೇಲೆ ಲೈಂಗಿಕ ದೌರ್ಜನ್ಯ ನಡೆಸಿದರೆ ಕನಿಷ್ಠ 10 ವರ್ಷಗಳ ಜೈಲು ಜೀವಾವಧಿ ಶಿಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ದಂಡಕ್ಕೆ ವಿಸ್ತರಿಸಬಹುದು. 16 ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನ ಮಗುವಿನ ಮೇಲೆ ಲೈಂಗಿಕ ದೌರ್ಜನ್ಯ ನಡೆಸಿದರೆ ಕನಿಷ್ಠ 20 ವರ್ಷಗಳ ಜೈಲು, ಜೀವನದ ಉಳಿದ ಅವಧಿಗೆ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ದಂಡಕ್ಕೆ ವಿಸ್ತರಿಸಬಹುದು.

ಪೋಕ್ಸೋ ಕಾಯ್ದೆಯಡಿ ದಾಖಲಾದ ಎಫ್ಐಆರ್ ರದ್ದಾಗುವುದಿಲ್ಲ

• ಐಪಿಸಿಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 354 ಮತ್ತು ಪೋಕ್ಸೊ ಕಾಯಿದೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 8 ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಉಳಿದೆಲ್ಲ ಸೆಕ್ಷನ್‌ಗಳು ಜಾಮೀನು ಪಡೆಯುತ್ತವೆ. ಅದರ ಹೊರತಾಗಿ ಪೋಕ್ಸೊ ಕಾಯ್ದೆಯಡಿ ಶಿಕ್ಷಾರ್ಹ ಅಪರಾಧಗಳಿಗೆ ದಾಖಲಿಸಲಾದ ಎಫ್‌ಐಆರ್ ಅನ್ನು ರಾಜಿ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಲು ಆಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಹೇಳಿದೆ. ಆದರೆ ತಡವಾಗುವ ಮೊದಲು ಎಫ್ಐಆರ್ ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು. ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನ ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವ ಅಧಿಕಾರವು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ವಿವೇಚನಾ ಅಧಿಕಾರವಾಗಿದೆ. ದಂಡ ವಿಧಿಸುವ ಮತ್ತು ಎಫ್‌ಐಆರ್ ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವ ಅಧಿಕಾರ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ಗೆ ಇದೆ.