ಸುದ್ದಿಯಲ್ಲಿ ಏಕಿದೆ? ಭಾರತದ ಪ್ರಥಮ ಡಾರ್ಕ್ ಸ್ಕೈ ಪಾರ್ಕ್ ಗಾಢ ಕತ್ತಲು ಇರುವಂತಹ ಹಾಗೂ  ದೀರ್ಘಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಮೋಡಗಳು ಬಾರದಂತಹ ತಾಣಗಳನ್ನು ಸ್ಕೈ ಪಾರ್ಕ್ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಲಡಾಖ್‌ನ ‘ಹಾನ್ಲೆ’ ಎಂಬ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಡಾರ್ಕ್‌ ಸ್ಕೈ ಪಾರ್ಕ್‌ಗಾಗಿ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.

ಮುಖ್ಯಾಂಶಗಳು

• ಭಾರತದ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಇಲಾಖೆ ಮತ್ತು ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಆಸ್ಟ್ರೊಫಿಸಿಕ್ಸ್‌ನ ತಜ್ಞರು ಡಾರ್ಕ್‌ ಸ್ಕೈ ಪಾರ್ಕ್ ಸೌಲಭ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
• ಈಗಾಗಲೇ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಂತದ ಕಾರ್ಯ ಆರಂಭವಾಗಿದ್ದು, ಮಹತ್ವದ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸುವ ಕಾರ್ಯವೂ ಚಾಲನೆಯಲ್ಲಿದೆ. ‍ನಂತರ ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ವೀಕ್ಷಣಾ ಕಾರ್ಯ ಮುಂದುವರೆಯುತ್ತದೆ.
• ಪ್ರತಿ ರಾತ್ರಿಯೂ ಆಕಾಶಕಾಯಗಳ ವೀಕ್ಷಣೆಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವ ಕೆಲ ತಾಣಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವ ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಕೆಲಸ ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ.
• ಇಂಥದ್ದೊಂದು ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡ ಸಂಸ್ಥೆಯೇ ‘ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಡಾರ್ಕ್ ಸ್ಕೈ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್’.
• ಈ ಸಂಘಟನೆ  ‘ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಷನಲ್‌ ಡಾರ್ಕ್ ಸ್ಕೈ ಪಾರ್ಕ್’ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದ ಕೆಲವು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಕ್ಷತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರೆ ಆಕಾಶ ಕಾಯಗಳ ವೀಕ್ಷಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಕೆಲವು ತಾಣಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ, ಸಂರಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ.

‘ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಡಾರ್ಕ್ ಸ್ಕೈ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್’

• ಕೃತಕ ಬೆಳಕಿನ ಆಕರಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತವಾದ ಎತ್ತರದ ತಾಣಗಳನ್ನು ಹುಡುಕಿ, ‘ಡಾರ್ಕ್ ಸ್ಕೈ ಪಾರ್ಕ್’ ನಿರ್ಮಿಸುವುದು, ಆ ಮೂಲಕ ಗ್ರಹತಾರೆಗಳ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ಮುಕ್ತ ವಾತಾವರಣ ಕಲ್ಪಿಸುವುದು ಈ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್‌ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಖಾಸಗಿ ಅಥವಾ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯದ ಸಂರಕ್ಷಿತ ತಾಣಗಳನ್ನು ಡಾರ್ಕ್ ಸ್ಕೈ ಪಾರ್ಕ್‌ಗೆ‌ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಹಾನ್ಲೆಕಣಿವೆ ಪ್ರದೇಶ

• ಕಣಿವೆ ಪ್ರದೇಶವು ಲಡಖಾನಲ್ಲಿದ್ದು 15,000 ಅಡಿ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ.
• ಹಾನ್ಲೆಯು ಹಾನ್ಲೆ ನದಿಯ ಕಣಿವೆಯಲ್ಲಿದೆ, ಇದು ಟಿಬೆಟ್‌ನ ಗಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ಇಮಿಸ್ ಲಾ ಪಾಸ್ ಬಳಿ ಹುಟ್ಟುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನೋವಿ ಮತ್ತು ಲೋಮಾ ಬಳಿ ಸಿಂಧೂ ನದಿಯನ್ನು ಸೇರುತ್ತದೆ.
• ಹಾನ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಈಗಾಗಲೇ ಭಾರತೀಯ ಖಗೋಳ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯ ಸಂಕೀರ್ಣವಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಆಸ್ಟ್ರೋಫಿಸಿಕ್ಸ್ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ.
• ಇದೇ ಹಾನ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಟೆಲಿಸ್ಕೋಪ್‌ವೊಂದನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಇದರ ಮೂಲಕ ಖಗೋಳ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಎಕ್ಸೋಪ್ಲಾನೆಟ್‌ಗಳು, ಗೆಲಕ್ಸಿಗಳು ಮತ್ತು ನಕ್ಷತ್ರಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಲಡಾಖ್‌ ಅನ್ನು ಏಕೆ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ? 

• ಹಾನ್ಲೆ ಡಾರ್ಕ್ ಸ್ಕೈ ರಿಸರ್ವ್ ತಾಣವು ಚಾಂಗ್ತಾಂಗ್‌ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಲಡಾಖ್ ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಿಂದ ಸುಮಾರು 4500 ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರವಾಗಿದ್ದು, ಪರ್ವತ ಪ್ರದೇಶಗಳೊಂದಿಗೆ ಇರುವ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಶೀತ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದೆ.
• ಇಲ್ಲಿ ನಿಂತು 180 ಡಿಗ್ರಿ ಕೋನದಿಂದ ಆಕಾಶವನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ.
• ದೀರ್ಘ ಮತ್ತು ಕಠಿಣವಾದ ಚಳಿಗಾಲದ ತಾಣವಾಗಿರುವ ಇಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ ತಾಪಮಾನ ಮೈನಸ್ 40 ಡಿಗ್ರಿ ಸೆಲ್ಸಿಯಸ್‌ಗೆ ಇಳಿಯುತ್ತದೆ.
• ಇಲ್ಲಿ ಸೀಮಿತ ಸಸ್ಯವರ್ಗ, ಎತ್ತರದ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ವಿರಳ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯೊಂದಿಗೆ ವಿಸ್ತಾರವಾದ ಪ್ರದೇಶಗಳಿವೆ.
• ಇವೆಲ್ಲವೂ ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಖಗೋಳ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯ ಮತ್ತು ಗಾಢವಾದ ಆಕಾಶದ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಪರಿಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯಾಗುತ್ತವೆ.
• ಇನ್ನೊಂದು ವಿಶೇಷ ಏನೆಂದರೆ ಇದು ಮೋಡರಹಿತ ಆಕಾಶ ಮತ್ತು ಕಡಿಮೆ ವಾತಾವರಣದ ನೀರಿನ ಆವಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ಆಪ್ಟಿಕಲ್, ಇನ್ಫ್ರಾರೆಡ್ ಮತ್ತು ಗಾಮಾ ಕಿರಣಗಳ ದೂರದರ್ಶಕಗಳಿಗಾಗಿ ವಿಶ್ವದ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ.