ಸುದ್ದಿಯಲ್ಲಿ ಏಕಿದೆ?

ನೀತಿ ಆಯೋಗ ಜುಲೈ 21, 2022 ರಂದು ಪ್ರಕಟಿಸಿರುವ ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಆವಿಷ್ಕಾರ ಸೂಚ್ಯಂಕ ಪಟ್ಟಿ-2021 ರಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಸತತ ಮೂರನೇ ಬಾರಿಗೆ ಅಗ್ರ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದಿದೆ. ತೆಲಂಗಾಣ ಮತ್ತು ಹರಿಯಾಣ ಕ್ರಮವಾಗಿ ಎರಡು ಹಾಗೂ ಮೂರನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿವೆ.

ಮುಖ್ಯಾಂಶಗಳು        

• ಭಾರತ ಆವಿಷ್ಕಾರ ಸೂಚ್ಯಂಕ ಪಟ್ಟಿ ನ ಮೂರನೇ ಆವೃತ್ತಿ. ಹಿಂದಿನ ವರ್ಷ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ NITI ಆಯೋಗ್‌ನ ಶ್ರೇಯಾಂಕದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಆವಿಷ್ಕಾರ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯಗಳ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯನ್ನು ಸೂಚ್ಯಂಕ ನಿರ್ಣಯಿಸುತ್ತದೆ. ಕೋವಿಡ್-19 ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ 2021 ರ ವರದಿಯನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.·
• ಭಾರತದ ಆವಿಷ್ಕಾರ ಸೂಚ್ಯಂಕ 2021 ರ ಪ್ರಮುಖ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳನ್ನು ಸೂಚ್ಯಂಕವು ಉಪ-ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯಗಳಾದ್ಯಂತ ಆವಿಷ್ಕಾರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುತ್ತದೆ.
• ಭಾರತದ ಆವಿಷ್ಕಾರ ಸೂಚ್ಯಂಕ 2020 ರಲ್ಲಿನ 36 ಸೂಚಕಗಳಿಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, 66 ಹೊಸ ಮತ್ತು ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೂಚಕಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ನಾವೀನ್ಯತೆ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯನ್ನು ಅಳೆಯಲು ಇದು ಹೆಚ್ಚು ಸಮಗ್ರ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
• ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶ(ಯುಟಿ)ಗಳ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯನ್ನು ಹೋಲಿಸಲು, ಇದು ಅವುಗಳನ್ನು 17 ಪ್ರಮುಖ ರಾಜ್ಯಗಳು, 9 ಯುಟಿಗಳು ಮತ್ತು 10 ಈಶಾನ್ಯ ಮತ್ತು ಗುಡ್ಡಗಾಡು ರಾಜ್ಯಗಳಾಗಿ ವರ್ಗೀಕರಿಸಿದೆ.
• ‘ವಿದೇಶಿ ನೇರ ಹೂಡಿಕೆ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಮಟ್ಟದ ಬಂಡವಾಳ ಆಕರ್ಷಿಸುವಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕವು ಇತರ 16 ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಹಿಂದಿಕ್ಕಿದೆ’ ಎಂದು ಸೂಚ್ಯಂಕದಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಲಾಗಿದೆ.  ಈ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಕರ್ನಾಟಕವು ಸೂಚ್ಯಂಕದಲ್ಲಿ ಅಗ್ರಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಏರುವಂತಾಗಿದೆ.
• ‘ಪ್ರಮುಖ ರಾಜ್ಯಗಳು’, ‘ಈಶಾನ್ಯ ಮತ್ತು ಗುಡ್ಡಗಾಡು ಪ್ರದೇಶದ ರಾಜ್ಯಗಳು’ ಹಾಗೂ ‘ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಮತ್ತು ನಗರ ರಾಜ್ಯಗಳು’ ಎಂಬ ವಿಭಾಗಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸೂಚ್ಯಂಕ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
• ಕರ್ನಾಟಕವು 18.01 ಅಂಕ ಗಳಿಸಿದರೆ, ತೆಲಂಗಾಣ ಮತ್ತು ಹರಿಯಾಣ ಕ್ರಮವಾಗಿ 17.66 ಮತ್ತು 16.35 ಅಂಕ ಪಡೆದಿವೆ. ಬಿಹಾರ, ಒಡಿಶಾ ಹಾಗೂ ಛತ್ತೀಸಗಡ ಕ್ರಮವಾಗಿ ಕೊನೆಯ ಮೂರು ಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ.
• ಛತ್ತೀಸಗಡವು ಅತಿ ಕಡಿಮೆ (10.97) ಅಂಕ ಕಲೆಹಾಕಿದೆ. ಪ್ರಮುಖ ರಾಜ್ಯಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ತಮಿಳುನಾಡು, ಪಂಜಾಬ್‌, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ, ಕೇರಳ, ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ, ಜಾರ್ಖಂಡ್‌, ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ, ರಾಜಸ್ಥಾನ, ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ, ಗುಜರಾತ್‌ ಕೂಡ ಇದ್ದವು.
• ‘ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಮತ್ತು ನಗರ ರಾಜ್ಯಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಚಂಡೀಗಡಕ್ಕೆ (27.88 ಅಂಕ) ಅಗ್ರಪಟ್ಟ ಒಲಿದಿದೆ. ನವದೆಹಲಿ (27.00) ಹಾಗೂ ಅಂಡಮಾನ್‌ ಮತ್ತು ನಿಕೋಬಾರ್‌ (17.29) ನಂತರದ ಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿವೆ. ಪುದುಚೇರಿ, ಗೋವಾ, ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರ, ದಾದ್ರಾ–ನಗರ ಹವೇಲಿ ಮತ್ತು ಡಿಯು–ದಾಮನ್, ಲಕ್ಷದ್ವೀಪ ಹಾಗೂ ಲಡಾಖ್‌ ಕೂಡ ಈ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿದ್ದವು.
• ಈಶಾನ್ಯ ಮತ್ತು ಗುಡ್ಡಗಾಡು ಪ್ರದೇಶದ ರಾಜ್ಯಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಮಣಿಪುರ (19.37 ಅಂಕ) ಮೊದಲ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದಿದೆ. ಉತ್ತರಾಖಂಡ, ಮೇಘಾಲಯ, ಅರುಣಾಚಲಪ್ರದೇಶ, ಹಿಮಾಚಲಪ್ರದೇಶ, ಸಿಕ್ಕಿಂ, ಮಿಜೋರಾಂ, ತ್ರಿಪುರ, ಅಸ್ಸಾಂ ಮತ್ತು ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್‌ ಕ್ರಮವಾಗಿ ಎರಡರಿಂದ 10ನೇ ಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿವೆ.

ಸೂಚ್ಯಂಕದ ಉದ್ದೇಶ

• ದೇಶದ ವಿವಿಧ ರಾಜ್ಯಗಳ ನಾವೀನ್ಯತಾ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಪರೀಕ್ಷಿಸುವುದು, ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಹಾಗೂ ಹೊಸತನವನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವುದು ಈ ಸೂಚ್ಯಂಕದ ಉದ್ದೇಶ. ಜಾಗತಿಕ ನಾವೀನ್ಯತಾ ಸೂಚ್ಯಂಕದ ಮಾದರಿಯಲ್ಲೇ ಇದನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಯಾರು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ: ನೀತಿ ಆಯೋಗ

• ನೀತಿ ಆಯೋಗ್,1 ಜನವರಿ 2015 ರಂದು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾದ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಒಂದು ಚಿಂತನಾ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದ್ದು, ಯೋಜನಾ ಆಯೋಗಕ್ಕೆ ಬದಲಿಯಾಗಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿತ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರ, ನಿರ್ದೇಶನ ಮತ್ತು ನೀತಿ / ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳ ವರ್ಣಪಟಲದಾದ್ಯಂತ ತಾಂತ್ರಿಕ ಸಲಹೆ.

• ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಆಯೋಗ್‌ಗೆ ಎಕ್ಸ್-ಆಫಿಸಿಯೊ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದಾರೆ.
• ಪ್ರಸ್ತುತ ರಾಜೀವ್ ಕುಮಾರ್ NITI ಅಯೋಗ್ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದಾರೆ.

• ಇದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಲಹೆ ನೀಡಲು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಸಲಹಾ ಸಂಸ್ಥೆ ಅಥವಾ “ಥಿಂಕ್ ಟ್ಯಾಂಕ್” (Think Tank) ಆಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.