ಸುದ್ದಿಯಲ್ಲಿ ಏಕಿದೆ? ವಿದ್ಯುತ್ ಸಚಿವಾಲಯ ಮತ್ತು ಹೊಸ ಮತ್ತು ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ಸಚಿವಾಲಯವು ಜಂಟಿಯಾಗಿ ವಿದ್ಯುತ್ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಉದಯೋನ್ಮುಖ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳನ್ನು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲು ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಒಳಗೆ ಮತ್ತು ಹೊರಗೆ ನಿಯೋಜನೆಗಾಗಿ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ  ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು “ಮಿಷನ್ ಆನ್ ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ಡ್ ಅಂಡ್ ಹೈ-ಇಂಪ್ಯಾಕ್ಟ್ ರಿಸರ್ಚ್ (MAHIR)” ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಿಷನ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ.

ಮುಖ್ಯಾಂಶಗಳು

• 2023-24 ರಿಂದ 2027-28 ರವರೆಗೆ ಐದು ವರ್ಷಗಳ ಆರಂಭಿಕ ಅವಧಿಗೆ ಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ.
• ನಿವ್ವಳ ಶೂನ್ಯ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಮೇಕ್ ಇನ್ ಇಂಡಿಯಾ ಮತ್ತು ಸ್ಟಾರ್ಟ್-ಅಪ್ ಇಂಡಿಯಾದಂತಹ ಉಪಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವಂತಹ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆದ್ಯತೆಗಳಿಗೆ ಮಿಷನ್ ವೇಗವರ್ಧಕವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
• ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಗುರಿಗಳನ್ನು (SDGs) ಸಾಧಿಸಲು ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ.
• ಮಹಿರ್ ಒಂದು ಕಡೆ ಐಐಟಿಗಳು, ಐಐಎಂಗಳು, ಎನ್‌ಐಟಿಗಳು, ಐಐಎಸ್‌ಇಆರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಗಳಂತಹ ಪ್ರಮುಖ ಸಂಸ್ಥೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಮತ್ತು ಖಾಸಗಿ ವಿದ್ಯುತ್ ವಲಯದ ಸ್ಟಾರ್ಟ್‌ಅಪ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಥಾಪಿತ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಸರ್ಕಾರವು ನಾವೀನ್ಯತೆ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ರಚಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ,

ಉದ್ದೇಶ

• ವಿದ್ಯುತ್ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚಿನ ಮತ್ತು ಉದಯೋನ್ಮುಖ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಶೋಧನೆ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ಸುಲಭಗೊಳಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
• ಉದಯೋನ್ಮುಖ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ಅನುಷ್ಠಾನದ ಹಂತಕ್ಕೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯುವ ಮೂಲಕ, ಭವಿಷ್ಯದ ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಮುಖ್ಯ ಇಂಧನವಾಗಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮಿಷನ್ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹೀಗಾಗಿ ಭಾರತವನ್ನು ವಿಶ್ವದ ಉತ್ಪಾದನಾ ಕೇಂದ್ರವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಧನ ಸಹಾಯ :

• ಎರಡು ಸಚಿವಾಲಯಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುತ್ ಸಚಿವಾಲಯ, ಹೊಸ ಮತ್ತು ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ಸಚಿವಾಲಯ ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯದ ಉದ್ಯಮಗಳ ಹಣಕಾಸು ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಕ್ರೋಢೀಕರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮಿಷನ್‌ಗೆ ಹಣವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಯಾವುದೇ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಣವನ್ನು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಬಜೆಟ್ ನಿಂದ ಪಡೆಯಲಾಗುವುದು .

ಮಿಷನ್ ಉದ್ದೇಶಗಳು

• ಜಾಗತಿಕ ಶಕ್ತಿ ವಲಯಕ್ಕೆ ಉದಯೋನ್ಮುಖ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳು ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯದ ಪ್ರಸ್ತುತತೆಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಸ್ಥಳೀಯ ಅಂತ್ಯದಿಂದ ಕೊನೆಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲು
• ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಸುಗಮ ವರ್ಗಾವಣೆಗಾಗಿ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ವಿದ್ಯುತ್ ವಲಯದ ಪಾಲುದಾರರಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ವೇದಿಕೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು.
• ಸ್ಥಳೀಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು (ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಭಾರತೀಯ ಸ್ಟಾರ್ಟ್-ಅಪ್‌ಗಳಿಂದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ) ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ವಾಣಿಜ್ಯೀಕರಣವನ್ನು ಸುಲಭಗೊಳಿಸುವುದು.
• ಸುಧಾರಿತ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ವೇಗಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಅಥವಾ ಬಹುಪಕ್ಷೀಯ ಸಹಯೋಗಗಳ ಮೂಲಕ ಸುಧಾರಿತ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳಿಗೆ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳು, ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ವಿದೇಶಿ ಮೈತ್ರಿಗಳು ಮತ್ತು ಪಾಲುದಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಹತೋಟಿಗೆ ತರಲು, ಇದರ ಮೂಲಕ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ವರ್ಗಾವಣೆಯ ವಿನಿಮಯವನ್ನು ಸುಲಭಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
• ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು, ಪೋಷಿಸಲು ಮತ್ತು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ನಾಡಲು  ಮತ್ತು ದೇಶದ ವಿದ್ಯುತ್ ವಲಯದಲ್ಲಿ ರೋಮಾಂಚಕ ಮತ್ತು ನವೀನ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ರಚಿಸಲು
• ವಿದ್ಯುತ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಸಂಬಂಧಿತ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳು ಮತ್ತು ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ರಾಷ್ಟ್ರವನ್ನು ಪ್ರಮುಖ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿಸುವುದು.

ಸಂಶೋಧನೆಗಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲಾದ ಪ್ರದೇಶಗಳು

ಮೊದಲಿಗೆ , ಸಂಶೋಧನೆಗಾಗಿ ಕೆಳಗಿನ ಎಂಟು ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ :

• ಲಿಥಿಯಂ -ಐಯಾನ್ ಶೇಖರಣಾ ಬ್ಯಾಟರಿ ಪರ್ಯಾಯಗಳು
• ಭಾರತೀಯ ಅಡುಗೆ ವಿಧಾನಗಳಿಗೆ ಸರಿಹೊಂದುವಂತೆ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್ ಕುಕ್ಕರ್‌ಗಳು / ಪ್ಯಾನ್ ಗಳನ್ನು ಮಾರ್ಪಡಿಸುವುದು
• ಚಲನಶೀಲತೆಗಾಗಿ ಹಸಿರು ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ( ಹೆಚ್ಚಿನ ದಕ್ಷತೆಯ ಇಂಧನ ಕೋಶ )
• ಇಂಗಾಲದ ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ
• ಭೂಶಾಖದ ಶಕ್ತಿ
• ಘನ ಸ್ಥಿತಿಯ ಶೈತ್ಯೀಕರಣ
• EV ಬ್ಯಾಟರಿಗಾಗಿ ನ್ಯಾನೊ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ
• ಸ್ಥಳೀಯ CRGO  ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ

 ಮಿಷನ್ ರಚನೆ 

• ಮಿಷನ್ ಎರಡು ಹಂತದ ರಚನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ  ತಾಂತ್ರಿಕ ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಸಮಿತಿ ಮತ್ತು ಅಪೆಕ್ಸ್ ಸಮಿತಿ

ತಾಂತ್ರಿಕ ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಸಮಿತಿ  (ಟೆಕ್ನಿಕಲ್ ಸ್ಕೋಪಿಂಗ್ ಕಮಿಟಿ)

• ಕೇಂದ್ರೀಯ ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿ ಪ್ರಾಧಿಕಾರದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ, ತಾಂತ್ರಿಕ ಸ್ಕೋಪಿಂಗ್ ಸಮಿತಿಯು ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಮತ್ತು ಉದಯೋನ್ಮುಖ ಸಂಶೋಧನಾ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ, ಮಿಷನ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಸಂಭಾವ್ಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡುತ್ತದೆ, ತಾಂತ್ರಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಅನುಕೂಲಗಳನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸುತ್ತದೆ, ಸಂಶೋಧನಾ ರೂಪರೇಖೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅನುಮೋದಿತ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಆವರ್ತಕ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತದೆ.

ಅಪೆಕ್ಸ್ ಸಮಿತಿ

• ಕೇಂದ್ರ ವಿದ್ಯುತ್ ಮತ್ತು ಹೊಸ ಮತ್ತು ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ಸಚಿವರು ಅಪೆಕ್ಸ್ ಸಮಿತಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ.ಅಪೆಕ್ಸ್ ಸಮಿತಿಯು ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಗಳನ್ನು ಅನುಮೋದಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು

ಸಂಶೋಧನೆಯ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

• ಮಿಷನ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡಿಸಬೇಕಾದ  ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ / ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು   ಅಪೆಕ್ಸ್  ಸಮಿತಿಯು  ಚರ್ಚಿಸುತ್ತದೆ . ಎಲ್ಲಾ ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಗಳು / ಯೋಜನೆಗಳ ಅಂತಿಮ ಅನುಮೋದನೆಯನ್ನು ಅಪೆಕ್ಸ್ ಸಮಿತಿಯು ಮಾಡುತ್ತದೆ .
• TSC ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ವೇಳೆ  ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿದರೆ , ಪಾಲುದಾರ ರಾಷ್ಟ್ರದೊಂದಿಗೆ ಚರ್ಚೆಗಾಗಿ ಅಪೆಕ್ಸ್ ಕಮಿಟಿಯು ಸಹ ಅದನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ .
• ಯಾವುದೇ ಸಹಯೋಗದ ಅನುಮೋದನೆ , ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಬೇಕಾದ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಪಾಲುದಾರ ರಾಷ್ಟ್ರದೊಂದಿಗೆ ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಅಪೆಕ್ಸ್ ಸಮಿತಿಯು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತದೆ .
• ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಪವರ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ( ಸಿಪಿಆರ್‌ಐ ) , ಬೆಂಗಳೂರು  ಅಪೆಕ್ಸ್ ಕಮಿಟಿ  ಮತ್ತು ಟೆಕ್ನಿಕಲ್ ವರ್ಟಿಕಲ್ ಕಮಿಟಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯ ಸಹಾಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.