ಸುದ್ದಿಯಲ್ಲಿ ಏಕಿದೆ? ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಅವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ಜೂನ್ 25 ಅನ್ನು ‘ಸಂವಿಧಾನ್ ಹತ್ಯಾ ದಿವಸ್’ (ಸಂವಿಧಾನದ ಹತ್ಯೆ ದಿನ) ಎಂದು ಆಚರಿಸಲು ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಮಾಡಿದೆ. ಜೂನ್ 25, 2024 ರ ಮಹತ್ವ: ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಹೇರಿದ ನಂತರ ಭಾರತ ಐವತ್ತನೇ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಕಾಲಿಡುತ್ತಿರುವ ಸಂದರ್ಭವಾಗಿದೆ.

ಉದ್ದೇಶ ಮತ್ತು ಮಹತ್ವ

• ಈ ಆಚರಣೆಯು 1975 ರ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯಲು ಹೋರಾಡಿದ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರ ಧೈರ್ಯವನ್ನು ಗೌರವಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುವ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
• ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ಪ್ರಜೆಯಲ್ಲಿ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ರಕ್ಷಣೆಯ ಭಾವವನ್ನು ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಜೀವಂತವಾಗಿಡುವಲ್ಲಿ ಸಂವಿಧಾನ್ ಹತ್ಯಾ ದಿವಸ್‌ನ ಆಚರಣೆಯು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹಾಗೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ, ಯಾವುದೇ ಸರ್ವಾಧಿಕಾರಿ ಶಕ್ತಿಯು ಹಿಂದಿನ ಭಯಾನಕತೆಯನ್ನು ಪುನರಾವರ್ತಿಸುವುದನ್ನು ತಡೆಯುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಹಿನ್ನೆಲೆ

ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಜೂನ್ 25, 1975 ರಿಂದ ಮಾರ್ಚ್ 21, 1977 ರವರೆಗಿನ 21-ತಿಂಗಳ ಅವಧಿಗೆ ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಪ್ರಧಾನಿ ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿ ನೇತೃತ್ವದ ಸರ್ಕಾರವು ದೇಶದ ಮೇಲೆ ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಮತ್ತು ಶಾಸಕಾಂಗ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಹೇರಲು ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದಿತು.

ಪ್ರಮುಖ ಘಟನೆಗಳು ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಗಳು

ನಾಗರಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಗಳ ಅಮಾನತು: ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ 19(1)(ಎ) ವಿಧಿಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಖಾತರಿಪಡಿಸಲಾದ ವಾಕ್ ಮತ್ತು ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸೇರಿದಂತೆ ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಸರ್ಕಾರ ಮೊಟಕುಗೊಳಿಸಿತು.

ಪತ್ರಿಕಾ ಸೆನ್ಸಾರ್ಶಿಪ್: ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯು ಪತ್ರಿಕಾ ಪೂರ್ವ-ಸೆನ್ಸಾರ್ಶಿಪ್ ಅನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದಿತು, ಮಾಹಿತಿಯ ಮುಕ್ತ ಹರಿವನ್ನು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸಿತು.

ಸಾಮೂಹಿಕ ಬಂಧನಗಳು: ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲಾ ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕರನ್ನು ಜೈಲಿಗೆ ಹಾಕಲಾಯಿತು, ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಮೌನಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು.

ಚುನಾವಣಾ ಅಡ್ಡಿ: ಸರ್ಕಾರವು ನಿಗದಿತ ಚುನಾವಣೆಗಳನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿತು, ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸಿತು.

ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಸಂಗತಿಗಳು

• ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನದ ಭಾಗ XVIII ರಲ್ಲಿ ವಿಧಿ 352 ರಿಂದ 360 ರವರೆಗೆ ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ನಿಬಂಧನೆಗಳು ಯಾವುದೇ ಅಸಹಜ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಎದುರಿಸಲು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಶಕ್ತಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
• ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿನ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ನಿಬಂಧನೆಗಳು ಜರ್ಮನಿಯ ವೀಮರ್ ಸಂವಿಧಾನದಿಂದ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಪಡೆದಿವೆ.
• ಮೂರು ರೀತಿಯ ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿಗಳು-

1. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿ
2. ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿ
3. ಆರ್ಥಿಕ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿ

• ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಂತರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಮೂರು ಬಾರಿ ಹೇರಲಾಗಿದೆ-

1. 1962 ರಲ್ಲಿ ಚೀನಾದೊಂದಿಗಿನ ಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ
2. 1971 ರಲ್ಲಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದೊಂದಿಗಿನ ಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ
3. 1975 ರಲ್ಲಿ ಹೇರಲಾದ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿ.

1975 ರಲ್ಲಿ ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿಯವರು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಹೇರಿದ್ದರು. ಸಂವಿಧಾನದ 352 ನೇ ವಿಧಿಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಹೇರಲು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಫಕ್ರುದ್ದೀನ್ ಅಲಿ ಅಹ್ಮದ್ ಅವರು ‘ಆಂತರಿಕ ಅಡಚಣೆಗಳು’ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣವೆಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ.