ಸುದ್ದಿಯಲ್ಲಿಏಕಿದೆ? ’ಸ್ವಚ್ಛಭಾರತ ಮಿಷನ್ ಗ್ರಾಮೀಣ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿದೇಶವು ಮತ್ತೊಂದು ಮೈಲುಗಲ್ಲು ಸಾಧಿಸಿದೆ. ಮಿಷನ್ನ ಎರಡನೇ ಹಂತದ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿದೇಶದ ಶೇ 50ರಷ್ಟು ಹಳ್ಳಿಗಳು ಬಯಲು ಬಹಿರ್ದೆಸೆ ಮುಕ್ತ (ಒಡಿಎಫ್) ಸ್ಥಾನಮಾನ ಪಡೆದಿವೆ’ ಎಂದು ಕೇಂದ್ರ ಜಲಶಕ್ತಿಸಚಿವಾಲಯ ಪ್ರಕಟಿಸಿದೆ.

ಮುಖ್ಯಾಂಶಗಳು

• ಈ ಗ್ರಾಮಗಳು ಘನ ಅಥವಾ ದ್ರವ ತ್ಯಾಜ್ಯ ನಿರ್ವಹಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ 2.96 ಲಕ್ಷ ಹಳ್ಳಿಗಳು ಬಯಲು ಬಹಿರ್ದಸೆ ಮುಕ್ತಪ್ಲಸ್ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ.
• ಇದು 2024–25ರ ವೇಳೆ ಗೆ ಸ್ವಚ್ಛಭಾರತ ಮಿಷನ್ ಗ್ರಾಮೀಣ್ ಎರಡನೇ ಹಂತದ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿಮಹತ್ವದ ಹೆಜ್ಜೆ ಎಂದು ಸಚಿವಾಲಯ ಹೇಳಿಕೊಂಡಿದೆ.
• ಒಡಿಎಫ್ ಪ್ಲಸ್ ಗ್ರಾಮಗಳ ಶೇಕಡಾವಾರು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿತೆಲಂಗಾಣ (ಶೇ 100), ಕರ್ನಾಟಕ (ಶೇ 99.5), ತಮಿಳುನಾಡು (ಶೇ 97.8) ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ (ಶೇ 95.2) ಉನ್ನತ ಸಾಧನೆ ಮಾಡಿವೆ.
• ಸ್ವಚ್ಛಭಾರತ ಮಿಷನ್ ಗ್ರಾಮೀಣ್ ಯೋಜನೆಗೆ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು 2014–15 ಹಾಗೂ 2021–22 ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ 83,938 ಕೋಟಿ ಹಂಚಿಕೆ ಮಾಡಿತ್ತು. 2023–24ನೇ ಸಾಲಿಗೆ 52,138 ಕೋಟಿ ಮೀಸಲಿಡಲಾಗಿದೆ. ಜತೆಗೆ, 15ನೇ ಹಣಕಾಸು ಆಯೋಗವು ನೈರ್ಮಲೀಕರಣಕ್ಕೆ ಅನುದಾನ ಹಂಚಿಕೆ ಮಾಡಿದೆ.

ಸಾಧನೆಗಳು

• ಎಲ್ಲಾ ಗ್ರಾಮಸ್ಥರಿಗೆ ಶೌಚಾಲಯ ಸೌಲಭ್ಯಗಳ ಲಭ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಶೌಚಾಲಯಗಳನ್ನು ಬಳಸಲು ಅವರ ಪ್ರೇರಣೆಯಿಂದಾಗಿ ಸುಮಾರು 100% ಗ್ರಾಮೀಣ ನೈರ್ಮಲ್ಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಲಾಗಿದೆ.
• ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ 150ನೇ ಜನ್ಮದಿನಾಚರಣೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು, ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಬಯಲು ಶೌಚ ಮುಕ್ತ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ.

ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಗುರಿ (ಎಸ್‌ಡಿಜಿ)

• 31 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2030 ರ ಯುಎನ್‌ನ ಎಸ್‌ಡಿಜಿ ಗುರಿಗಿಂತ ಹನ್ನೊಂದು ವರ್ಷಗಳ ಮೊದಲು ಭಾರತವು ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಗುರಿ (ಎಸ್‌ಡಿಜಿ) 6.2-ನೈರ್ಮಲ್ಯವನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದೆ.

ಪರಿಣಾಮ:

• ಸ್ವಚ್ಛ ಭಾರತ್ ಮಿಷನ್ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, 55 ಕೋಟಿ ಜನರು ತಮ್ಮ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಶೌಚಾಲಯಗಳನ್ನು ಬಳಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.
• ಸ್ವಚ್ಛ ಭಾರತವನ್ನು ಸಾಧಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ, ನೀರು ಮತ್ತು ನೈರ್ಮಲ್ಯ ಸಂಬಂಧಿತ ಕಾಯಿಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಗಣನೀಯ ಇಳಿಕೆ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. ಸ್ವಚ್ಛ ಭಾರತ್ ಮಿಷನ್ ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ಗ್ರಾಮೀಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಮನೆಗೆ ರೂ. 50,000ಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಲಾಭ ಗಳಿಸಿದೆ. .
• ಬಯಲು ಶೌಚ ಮುಕ್ತ (ಒಡಿಎಫ್) ಆದ ನಂತರ ಹಲವು ಗ್ರಾಮಗಳು ಅತಿಸಾರ, ಮಲೇರಿಯಾ ಮುಂತಾದ ಕಾಯಿಲೆಗಳಿಂದ ಸಾಯುವವರ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಇಳಿಕೆ ಕಂಡಿವೆ. ಮಕ್ಕಳ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಪೋಷಣೆಯೂ ಸುಧಾರಿಸಿದೆ.
• ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ಶಾಲೆಗಳು ಹುಡುಗರು ಮತ್ತು ಹುಡುಗಿಯರಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಶೌಚಾಲಯಗಳ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು, 2014 ರಲ್ಲಿ, ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ‘ಸ್ವಚ್ಛ ಭಾರತ್ ಸ್ವಚ್ಛ ವಿದ್ಯಾಲಯ’ (SBSV) ಉಪಕ್ರಮವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು.

 ಸ್ವಚ್ಛ ಭಾರತ್ ಮಿಷನ್ 

• ಸ್ವಚ್ಛ ಭಾರತ್ ಮಿಷನ್ ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾರತದ ಬೃಹತ್ ಸಾಮೂಹಿಕ ಚಳುವಳಿ ಅಥವಾ ಜನ ಆಂದೋಲನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ.
• 02 ಅಕ್ಟೋಬರ್, 2014 ರಂದು ಘೋಷಿಸಿದ ಸ್ವಚ್ಛ ಭಾರತ್ ಮಿಷನ್ (SBM) ಸಾಮೂಹಿಕ ನಡವಳಿಕೆಯ ಬದಲಾವಣೆಯ ಮೂಲಕ ಗ್ರಾಮೀಣ ಭಾರತದ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
• ಸ್ವಚ್ಛ ಭಾರತ್ ಮಿಷನ್ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ರಾಷ್ಟ್ರವ್ಯಾಪಿ ಅಭಿಯಾನವಾಗಿದ್ದು, ಮನೆಯ ಮಾಲೀಕತ್ವದ ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯ ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಶೌಚಾಲಯಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ, ಅವುಗಳ ಬಳಕೆ ಮತ್ತು ಘನ ಮತ್ತು ದ್ರವ ತ್ಯಾಜ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆ (SLWM) ಆ ಮೂಲಕ ಬಯಲು ಮಲವಿಸರ್ಜನೆ ಮುಕ್ತ ತೆಯನ್ನು (ODF) ಸಾಧಿಸಲು ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.