ಸುದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಏಕಿದೆ ?   ರಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ನಡುವಿನ ಮಹತ್ವದ ರಕ್ಷಣಾ ಸಾಮಗ್ರಿ ಒಪ್ಪಂದದ ಭಾಗವಾಗಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಎಸ್‌-400 ಟ್ರಯಂಫ್‌ ಕ್ಷಿಪಣಿ ನಿರೋಧಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸುವ ಕಾರ್ಯ ಆರಂಭವಾಗಿದೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ಲಡಾಕ್‌ ಮತ್ತು ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಚೀನಾ ಗಡಿಯಲ್ಲಿನಿಯೋಜಿಸಲೂ ಸೇನೆ ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆ.

ಏನಿದು ಎಸ್‌-400?

• ಎಸ್‌-400 ಸುಧಾರಿತ, ದೀರ್ಘ ಶ್ರೇಣಿಯ, ಮೇಲ್ಮೈಯಿಂದ ಗಾಳಿಗೆ ನೆಗೆಯುವ ಕ್ಷಿಪಣಿ ರಕ್ಷಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಎಸ್‌-400 ನಿರ್ವಹಿಸಲು ರಷ್ಯಾ ಈಗಾಗಲೇ ಭಾರತೀಯ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯ ಗುಂಪಿಗೆ ತರಬೇತಿ ನೀಡಿದೆ. 2022ರ ಜನವರಿಯ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ರಷ್ಯಾದ ತಜ್ಞರು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಲಿದ್ದು, ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳು ನೆಲೆಗೊಂಡಿರುವ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ನಿಯೋಜನೆಯ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಲಿದ್ದಾರೆ.

ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮಹತ್ವವೇನು?

• ಎಸ್‌-400 ಟ್ರಯಂಫ್‌ ಮಾಸ್ಕೋ ಮೂಲದ ಅಲ್ಮಾಜ್‌ ಸೆಂಟ್ರಲ್‌ ಡಿಸೈನ್‌ ಬ್ಯೂರೊ ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಕ್ಷಿಪಣಿ ನಿರೋಧಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಆಧುನಿಕ ವಾಯು ರಕ್ಷಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಒಳಬರುವ ಶತ್ರು ವಿಮಾನಗಳು, ಕ್ಷಿಪಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಡ್ರೋನ್‌ಳನ್ನು 400 ಕಿ.ಮೀ. ವ್ಯಾಪ್ತಿಯೊಳಗೆ ನಾಶಪಡಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಸುಮಾರು 600 ಕಿ.ಮೀ. ಟ್ರ್ಯಾಕಿಂಗ್‌ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ವಿಶೇಷವೇನು?

• ಎಸ್‌-400 ದೀರ್ಘ-ಶ್ರೇಣಿಯ ರೇಡಾರ್‌, ಕಮಾಂಡ್‌ ಪೋಸ್ಟ್‌ ವೆಹಿಕಲ್‌, ಟಾರ್ಗೆಟ್‌ ಅಕ್ವಿಸಿಷನ್‌ ರೇಡಾರ್‌ ಮತ್ತು ಎರಡು ಬೆಟಾಲಿಯನ್‌ ಲಾಂಚರ್‌ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ (ಪ್ರತಿ ಬೆಟಾಲಿಯನ್‌ ಎಂಟು ಸಿಬ್ಬಂದಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ). ಎಸ್‌-400 ಅನ್ನು 400 ಕಿ.ಮೀ., 250 ಕಿ.ಮೀ., 120 ಕಿ.ಮೀ. ಮತ್ತು 40 ಕಿ.ಮೀ. ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ನಾಲ್ಕು ವಿಭಿನ್ನ ಶ್ರೇಣಿಯ ಕ್ಷಿಪಣಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಶಸ್ತ್ರಸಜ್ಜಿತಗೊಳಿಸಬಹುದು.
• ದೀರ್ಘ ಶ್ರೇಣಿಯ ರೇಡಾರ್‌ ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಡಜನ್‌ ಗುರಿಯ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ನಡೆಸಿ ನಾಶಪಡಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿದೆ. ಜತೆಗೆ, ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ 100ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಹಾರುವ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ ಮಾಡಬಲ್ಲದು.

ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೋಲಿಕೆ

• ಅಮೆರಿಕ-ನಿರ್ಮಿತ ಟರ್ಮಿನಲ್ ಹೈ ಆಲ್ಟಿಟ್ಯೂಡ್ ಏರಿಯಾ ಡಿಫೆನ್ಸ್, ಅಥವಾ THAAD, “ಕಡಿಮೆ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಕ್ಷಿತಿಜವನ್ನು ಮೀರಿ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಹೊಡೆಯಲು ಅಸಮರ್ಥವಾಗಿದೆ.” ಆದರೆ ಇದು ಕೇವಲ ಸಿಡಿತಲೆ ವಿರೋಧಿ ಕ್ಷಿಪಣಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಇತರ ವೈಮಾನಿಕ ಗುರಿಗಳನ್ನು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. S-400 ರ ಮತ್ತೊಂದು ಸುವಿಖ್ಯಾತ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವೆಂದರೆ ಅದರ “ಉಡಾಯಿಸಿ ಮರೆತುಬಿಡಬಹುದಾದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ” (fire-and-forget capability) ಕ್ಷಿಪಣಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೋಮಿಂಗ್ ಸಾಧನವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಅದು ಗುರಿಯನ್ನು ಲಾಕ್ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಾಶಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
• ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಬಹುದಾದ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಮತ್ತು ಎತ್ತರ ಎರಡರಲ್ಲೂ ಅಮೆರಿಕದ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಕ್ಕಿಂತ ಇದು ಉತ್ತಮವಾಗಿದೆ ಎಂದು ರಷ್ಯಾದ ಮಿಲಿಟರಿ ತಜ್ಞರು S-400 ಕುರಿತಾಗಿ ಹೇಳಿರುವುದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ.
• ದೂರದ ಗುರಿಗಳತ್ತ ಕ್ಷಿಪಣಿಗಳನ್ನು ಉಡಾಯಿಸುವ ಜತೆಗೆ 27 ಕಿ.ಮೀ. ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ಬೆದರಿಕೆಗಳನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತದೆ. “ಗರಿಷ್ಠ ಗುರಿ ವಿನಾಶದ ಶ್ರೇಣಿಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ, S-400 ಅದರ ಪ್ರತಿರೂಪಗಳನ್ನು ಸುಮಾರು ಎರಡು ಪಟ್ಟು ಮೀರಿಸುತ್ತದೆ (ಮತ್ತು) 10 ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ಕ್ರೂಸ್ ಕ್ಷಿಪಣಿ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಶತ್ರು ವಿಮಾನವನ್ನು ನಾಶಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ

ಭಾರತ S-400 ಕ್ಷಿಪಣಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಏಕೆ ಖರೀದಿಸಿತು?

• S-400 ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಾಯು ರಕ್ಷಣಾ ಜಾಲದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಅಂತರವನ್ನು ತುಂಬುತ್ತದೆ.
• ಇದು DRDO ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ ಭಾರತದ ಸ್ಥಳೀಯ ಬ್ಯಾಲಿಸ್ಟಿಕ್ ಕ್ಷಿಪಣಿ ರಕ್ಷಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಪೂರಕವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ದೇಶದ ಮೇಲೆ ಬಹು ಹಂತದ ವಾಯು ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ರಚಿಸುತ್ತದೆ.
• ಅದರ ದೀರ್ಘ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿದರೆ, ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಗಡಿಗಳ ಕಡೆಗೆ ನಿಯೋಜಿಸಿದರೆ, ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ವಾಯುಪಡೆಯ ವಿಮಾನಗಳು ತಮ್ಮ ನೆಲೆಗಳಿಂದ ಟೇಕ್ ಆಫ್ ಆದ ತಕ್ಷಣ ಅವುಗಳ ಚಲನೆಯನ್ನು ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ಮಾಡಬಹುದು.
• ಇದು ಮಧ್ಯಮ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ವಾಯುಪಡೆಯ (IAF) ಬೀಳುವ ಯುದ್ಧ ವಿಮಾನ ಸ್ಕ್ವಾಡ್ರನ್‌ಗಳನ್ನು ಸರಿದೂಗಿಸುತ್ತದೆ.

ಭಾರತದ S-400 ಖರೀದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಯಾವುವು?

i). ಯುಎಸ್ ಅಸಮಾಧಾನ: ಯುಎಸ್ ಹಲವಾರು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಅಸಮಾಧಾನವನ್ನು ನವದೆಹಲಿಗೆ ಪದೇ ಪದೇ ತಿಳಿಸಿದ್ದು, ಖರೀದಿಯನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವಂತೆ ಭಾರತವನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಬದಲಿಗೆ ಸುಧಾರಿತ ಯುಎಸ್ ವಾಯು ರಕ್ಷಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದೆ. CAATSA ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತವು US ನಿರ್ಬಂಧಗಳ ನಿರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಪ್ರಸ್ತುತ US ಆಡಳಿತವು ಭಾರತಕ್ಕೆ CAATSA ಮನ್ನಾ ಕುರಿತು ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಸಂಕೇತವನ್ನು ರವಾನಿಸಿಲ್ಲ.

• ಭಾರತವು ರಷ್ಯಾದ ರಕ್ಷಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಮೇಲಿನ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಅವಲಂಬನೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸಬೇಕೆಂದು ಯುಎಸ್ ಬಯಸುತ್ತದೆ. ದಶಕಗಳಿಂದ ಭಾರತಕ್ಕೆ ರಷ್ಯಾ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ರಕ್ಷಣಾ ಪಾಲುದಾರ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಿದೆ. ಭಾರತವು ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯತಂತ್ರವಾಗಿ ಯುಎಸ್‌ಗೆ ಹತ್ತಿರವಾಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಈ ಸಂಬಂಧವು ಬದಲಾಗುತ್ತಿದೆ. US ನಿಂದ ಆಮದುಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿವೆ, ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ರಷ್ಯಾದ ಆಮದುಗಳ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ.

ii). ಯುಎಸ್ ಮತ್ತು ರಷ್ಯಾವನ್ನು ಸಮತೋಲನಗೊಳಿಸುವುದು: ಭಾರತವು ರಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಯುಎಸ್ಎ ಎರಡರೊಂದಿಗೂ ಉನ್ನತ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಒಪ್ಪಂದಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಎರಡನ್ನೂ ಸಮತೋಲನಗೊಳಿಸುವಾಗ ನವದೆಹಲಿಯು ಪ್ರಚಂಡ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಎದುರಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

ಮುಂದಿರುವ ದಾರಿ ಯಾವುದು?

• ಟ್ರಂಪ್ ಆಡಳಿತವು 2017 ರಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲಾದ CAATSA ಗಿಂತ ಮೊದಲು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು ಎಂಬುದು ಭಾರತದ ಸ್ಥಿರ ನಿಲುವು. 2016 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಮತ್ತು ರಷ್ಯಾ ಟ್ರಯಮ್ಫ್ ಇಂಟರ್ಸೆಪ್ಟರ್ ಆಧಾರಿತ ಕ್ಷಿಪಣಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದ್ದವು.
• ಇದಲ್ಲದೆ, ರಷ್ಯಾದ ಮೂಲಕ ತನ್ನ ಮಿಲಿಟರಿ ಆಧುನೀಕರಣದ ಅಗತ್ಯಗಳ ಒಂದು ಭಾಗವನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಭಾರತಕ್ಕೆ ದಂಡ ವಿಧಿಸುವುದರಿಂದ ಹಲವಾರು ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್ ಮೌಲ್ಯದ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಮತ್ತು ಸಂಭಾವ್ಯ ಭಾರತ-ಯುಎಸ್ ರಕ್ಷಣಾ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ಅಪಾಯಕ್ಕೆ ತರುತ್ತದೆ. ಭಾರತವು ತನ್ನ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ಆಮದುಗಳನ್ನು ವೈವಿಧ್ಯಗೊಳಿಸುವ ಕ್ರಮೇಣ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ, ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವಾಗ ಮಾತ್ರ ನಡೆಯುತ್ತದೆ
• USA ಜೊತೆಗಿನ ಭಾರತದ ಮುಂಬರುವ 2+2 ಸಂವಾದದ ಮೇಲೆ ಈಗ ಎಲ್ಲರ ಕಣ್ಣುಗಳು ಇರುತ್ತವೆ.
• S-400 ಗೊಂದಲಕ್ಕೆ ಪರಸ್ಪರ ಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವುದು ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವಾಗಿದೆ.