ಕ್ವಾಡ್‌ ಹಿನ್ನೆಲೆ?

• 21ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಇರಾಕ್‌ ಮತ್ತು ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ಜತೆಗೆ ಅಮೆರಿಕ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದಿಂದಾಗಿ ಏಷ್ಯಾ ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಶಕ್ತಿಯ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಇದು ಚೀನಾದ ಆರ್ಥಿಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿತು. ಅಮೆರಿಕವು ಮೊದಲಿನಿಂದಲೂ ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಚೀನಾದ ಬಲವರ್ಧನೆಯಿಂದಾಗಿ ಅದರ ಪಾತ್ರ ಸಂಕುಚಿತಗೊಳ್ಳಲಾರಂಭಿಸಿತು.
• ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ ಚೀನಾದ ವಿಸ್ತರಣೆ ನೀತಿ ಎಗ್ಗಿಲ್ಲದೇ ಸಾಗಿತು. ಆಗ ಎಚ್ಚೆತ್ತುಕೊಂಡ ಅಮೆರಿಕ ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಚೀನಾಗೆ ಎದುರಾಗಿ ವ್ಯೂಹವೊಂದನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಬೇಕಾದ ಅನಿವಾರ್ಯತೆ ಎದುರಾಯಿತು. ಸೋವಿಯತ್‌ ಒಕ್ಕೂಟದ ಪತನದ ನಂತರವಂತೂ ಇದರ ಅಗತ್ಯ ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿತ್ತು. ದೀರ್ಘಕಾಲಿನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ನಂತರ ಈ ಕ್ವಾಡ್‌ಗೆ ಮುನ್ನುಡಿ ಹಾಕಲಾಯಿತು.

ಕ್ವಾಡ್‌ ಎಂದರೇನು?

• ಕ್ವಾಡ್‌ ಎಂದರೆ 'ಕ್ವಾಡ್ರಿಲ್ಯಾಟರಲ್‌ ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿ ಡಯಲಾಗ್‌' ಅಥವಾ 'ಚತುಷ್ಕೊನ ಭದ್ರತಾ ಕೂಟ'. ಭಾರತ, ಆಸ್ಪ್ರೇಲಿಯ, ಜಪಾನ್‌ ಹಾಗೂ ಅಮೆರಿಕ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಈ ಕೂಟದಲ್ಲಿವೆ. ರಷ್ಯಾ ಹಾಗೂ ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾಗಳು ಇದಕ್ಕೆ ಪೂರಕವಾಗಿ ಸ್ಪಂದಿಸುತ್ತಿವೆ. ಚೀನಾದ ಮಿಲಿಟರಿ ದಾಹವನ್ನು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಂಡು, ಅದಕ್ಕೆ ಎದುರಾಗಿ ಬಲಿಷ್ಠ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಕೂಟವೊಂದನ್ನು ಕಟ್ಟುವ ಈ ಮೂಲ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ಮೊಳೆತದ್ದು ಜಾರ್ಜ್‌ ಡಬ್ಲ್ಯೂ ಬುಷ್‌ ಹಾಗೂ ಜಪಾನಿನ ಪ್ರಧಾನಿ ಶಿಂಜೊ ಅಬೆ ಆಡಳಿತಾವಧಿಯಲ್ಲಿ.
• ಇಂಡೊ- ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ ಪ್ರಾಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಮುದ್ರ ವಹಿವಾಟು ಹಾಗೂ ಭದ್ರತೆ ಇದರ ಮೂಲ ಆಶಯ. 2017ರ ನವೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಮನಿಲಾದಲ್ಲಿಇದರ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳ ಮೊದಲ ಸಭೆ ನಡೆಯಿತು.

ಕ್ವಾಡ್‌ ರಚನೆಗೆ ಚೀನಾವೇ ಕಾರಣ!

• ಭಾರತದ ಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಚೀನಾ ಇತ್ತಿಚೆಗೆ ತೋರುತ್ತಿರುವ ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿ ವರ್ತನೆಯ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ಕ್ವಾಡ್‌ ಒಪ್ಪಂದಗಳು ಹಾಗೂ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಇನ್ನಷ್ಟು ವೇಗ ಪಡೆದುಕೊಂಡವು. ಜಾಗತಿಕ ನೆಲೆಯಲ್ಲಿಚೀನಾದಿಂದಾಗಿ ಉಂಟಾಗಿರುವ ಹಲವು ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಈ ಸಂಘಟನೆಯನ್ನು ಬಲಿಷ್ಠಗೊಳಿಸಿ, ಚೀನಾದ ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿತ್ವಕ್ಕೆ ಎದುರಾಗಿ ವ್ಯೂಹಾತ್ಮಕವಾಗಿ ನಿಲ್ಲಲು ನೆಲೆ ಕಲ್ಪಿಸಿದೆ. ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಚೀನಾ ತನ್ನ ಯುದ್ಧದಾಹ ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ.
• ಅದರ ಬಳಿ 350 ಯುದ್ಧ ನೌಕೆಗಳು, ಸಬ್‌ಮೆರೀನ್‌ಗಳಿವೆ. ಇವುಗಳೆಲ್ಲಕ್ಕೂ ತಂಗಲು ಜಬೌಟಿ ಮುಂತಾದೆಡೆ ಜಾಗ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದೆ. ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಕರಾಚಿ ಹಾಗೂ ಗ್ವದಾರ್‌ ಬಂದರುಗಳಲ್ಲೂ ಅದು ಜಾಗ ಪಡೆದಿದೆ. ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್‌, ಥಾಯ್ಲೆಂಡ್‌, ಸಿಂಗಾಪುರ, ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾ, ಶ್ರೀಲಂಕಾ, ಮಲೇಷ್ಯಾ ಮುಂತಾದ ದ್ವಿಪದೇಶಗಳಲ್ಲೂ ಮಿಲಿಟರಿ ನೆಲೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇದು ಕ್ವಾಡ್‌ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆತಂಕಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದ್ದು, ಮಿಲಿಟರಿ ಸಹಕಾರಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ವೇಗ ಬಂದಿದೆ.
• ಜಾಗತಿಕ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಕೊರೊನಾ ಹಾಗೂ ಕುತ್ಸಿತ ವ್ಯಾಪಾರ ಕ್ರಮಗಳಿಂದಾಗಿ ಅಮೆರಿಕ ಮುಂತಾದ ದೇಶಗಳ ಸಿಟ್ಟಿಗೂ ಚೀನಾ ತುತ್ತಾಗಿದೆ. ಈಗ ಮತ್ತೆ ಆಫ್ತಾಘಾನಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ತಾಲಿಬಾನ್‌ಗೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಚೀನಾ ಕುತ್ಸಿತ ಬುದ್ಧಿಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಿದೆ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿಈಗ ನಡೆಯಲಿರುವ ಕ್ವಾಡ್‌ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರ ಸಭೆ ಹೆಚ್ಚು ಗಮನ ಸಳೆಯುತ್ತಿದೆ.

ಕ್ವಾಡ್‌ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು

• ಅಮೆರಿಕ, ಭಾರತ, ಜಪಾನ್‌, ಆಸ್ಪ್ರೇಲಿಯಾ

ಕ್ವಾಡ್ನ ಮಹತ್ವ

• ಏಷ್ಯಾ ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಚೀನಾ ಮೇಲುಗೈಯನ್ನು ತಡೆಯಲು ಹಾಗೂ ಪರಸ್ಪರ ಸೇನಾ ಸಹಕಾರವನ್ನು ವೃದ್ಧಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸೃಷ್ಟಿಯಾದ 'ಕ್ವಾಡ್ರಿಲ್ಯಾಟರಲ್‌ ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿ ಡಯಲಾಗ್‌'(ಕ್ವಾಡ್‌) ಪ್ರಭಾವಿ ಕೂಟವಾಗಿ ಬೆಳೆದಿದೆ.

ಇಂಡೋ- ಪೆಸಿಫಿಕ್‌!

• 'ಏಷ್ಯಾ- ಪೆಸಿಫಿಕ್‌' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿದ್ದ ಈ ಸಮುದ್ರ ಪ್ರಾಂತ್ಯವನ್ನು ಟ್ರಂಪ್‌ ಆಡಳಿತಾವಧಿಯಲ್ಲಿ 'ಇಂಡೋ- ಪೆಸಿಫಿಕ್‌' ಎಂದು ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಟ್ರಂಪ್‌ ಪ್ರಭುತ್ವದಡಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿರುವ ಮನ್ನಣೆ ಹಾಗೂ ಅಮೆರಿಕದ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ವಿಸ್ತರಣೆಯನ್ನೂ ಇದು ಸೂಚಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಚೀನಾದ ಒತ್ತಡವನ್ನು ತಗ್ಗಿಸಲು ಭಾರತಕ್ಕೂ ಈ ಕೂಟದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವುದು ಅನಿವಾರ್ಯವಾಯಿತು.
• ಒಂದು ಕಡೆಯಿಂದ ಪಾಕಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಗೆ ಪ್ರಚೋದನೆ ನೀಡುತ್ತಿರುವ ಚೀನಾ, ಇನ್ನೊಂದೆಡೆ ಶ್ರೀಲಂಕಾವನ್ನೂ ತನ್ನ ಸಾಲದ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕತೆಯಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿಸಲು ಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದೆ; ತನ್ನ ಸಮುದ್ರ ವ್ಯವಹಾರ ಹಾಗೂ ಕರಾವಳಿಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಭಾರತ ತೀವ್ರ ಯತ್ನ ನಡೆಸಬೇಕಾಗಿದೆ. ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು ಅಮೆರಿಕ, ಸಿಂಗಾಪುರ ಸೇರಿದಂತೆ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪುಟ್ಟ ದೇಶಗಳ ಜೊತೆ ಸಂಬಂಧ ಗಟ್ಟಿಗೊಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಯತ್ನ ನಡೆಸುತ್ತಿರುವುದಕ್ಕೂ ಇದೇ ಕಾರಣ.

ಇತರ ದೇಶಗಳೊಂದಿಗೆ ಭಾರತ

• ಅಮೆರಿಕದ ಜೊತೆಗೆ ಭಾರತ 2016ರಲ್ಲೆ ಮಿಲಿಟರಿ ಸಹಕಾರದ ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದೆ. ಜಬೌಟಿ, ಡಿಗೋ ಗಾರ್ಸಿಯಾ, ಗುವಾಮ್‌ ಮತ್ತು ಸುಬಿಕ್‌ ಕೊಲ್ಲಿಗಳಲ್ಲಿರುವ ಅಮೆರಿಕ ನೆಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ನೌಕೆಗಳಿಗೆ ನಾವಿಗ ಇಂಧನ ತುಂಬಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
• 2018ರಲ್ಲಿ ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ ಜೊತೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡ ಒಪ್ಪಂದ ಪ್ರಕಾರ, ಮಡಗಾಸ್ಕರ್‌ ಬಳಿ ಇರುವ ರಿಯೂನಿಯನ್‌ ಐಲ್ಯಾಂಡ್‌ ಫ್ರೆಂಚ್‌ ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ನಾವು ತಂಗಬಹುದು. ಕಳೆದ ಜೂನ್‌ನಲ್ಲಿಆಸ್ಪ್ರೇಲಿಯಾದ ಜೊತೆಗೆ ಮಾಡಿದ ಒಪ್ಪಂದದ ಪ್ರಕಾರ, ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತೀಯ ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಪಶ್ಚಿಮ ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಎಲ್ಲಬಗೆಯ ಸೇನಾ ಸಹಕಾರಗಳನ್ನೂ ನೀಡಲಿದೆ.