ಸುದ್ದಿಯಲ್ಲಿ ಏಕಿದೆ?ದ್ವೀಪರಾಷ್ಟ್ರ ಮಾಲ್ದೀವ್ಸ್ ನಿಂದ 2024 ಮಾರ್ಚ್‌ 15ರ ಒಳಗೆ ತನ್ನ ಸೇನೆಯನ್ನು ವಾಪಸು ಕರೆಯಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು’ ಎಂದು ಮಾಲ್ದೀವ್ಸ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಮುಯಿಝ ಅವರು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಕೋರಿದ್ದಾರೆ.

ಮುಖ್ಯಾಂಶಗಳು               

ಮಾಲ್ಡೀವ್ಸ್ ಚೀನಾದೊಂದಿಗೆ ಸಹ ಹೊಸ ಒಪ್ಪಂದಗಳಿಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದೆ, ಇದು ಭೌಗೋಳಿಕ ರಾಜಕೀಯ ಭೂದೃಶ್ಯವನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಸಂಕೀರ್ಣಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.

ಭಾರತ ಮತ್ತು ಮಾಲ್ಡೀವ್ಸ್ ಸಂಬಂಧಗಳು

ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳು: ಭಾರತ ಮತ್ತು ಮಾಲ್ಡೀವ್ಸ್ ನಡುವಿನ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಸಂಬಂಧವು 1965 ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷರು ದ್ವೀಪಗಳ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಕೊಟ್ಟ ಸಮಯಕ್ಕಿಂತ ಹಿಂದಿನದು.

ಮಾಲ್ಡೀವ್ಸ್‌ಗೆ ಮೊದಲ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ ಭಾರತ:

ಆಪರೇಷನ್ ಕ್ಯಾಕ್ಟಸ್: 1988 ರಲ್ಲಿ ,  ನುಸುಳುಕೋರರು ಮಾಲ್ಡೀವ್ಸ್ ರಾಜಧಾನಿ ಮಾಲೆ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿದರು, ಮಾಲ್ಡೀ ವ್ಸನ  ಅಂದಿನ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮೌಮೂನ್ ಅಬ್ದು ಲ್ ಗಯೂಮ್ ಅವರನ್ನು ಅಧಿಕಾರದಿಂದ ಹೊರಹಾಕುವ ಯೋಜನೆ ಇತ್ತು. ಆಗ ಗಯೂಮ್ ಅನೇಕ ದೇಶಗಳ ಸಹಾಯವನ್ನು ಕೋರಿದರು. ಆದರೆ ಅವರಿಗೆ ಎಲ್ಲಿಂದಲೂ ಸಹಾಯ ಸಿಗಲಿಲ್ಲ. ಇಂತಹ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಮಾಲ್ಡೀವ್ಸ್ಗೆ ಸಹಾಯ ಹಸ್ತ ಚಾಚಿತು. ಭಾರತೀಯ ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆಗಳು ಆಪರೇಷನ್ ಕ್ಯಾಕ್ಟಸ್ ಅನ್ನು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಿ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಹತೋಟಿಗೆ ತರಲಾಯಿತು.

ಆಪರೇಷನ್ ಸೀವೇವ್ಸ್: 2004 ರ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ, ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಭೂಕಂಪ ಸಂಭವಿಸಿತು, ಇದು ಮಾಲ್ಡೀವ್ಸ್ ಕರಾವಳಿಯನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸಿತು. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿಯೂ ಭಾರತವು ಮಾಲ್ಡೀ ವ್ಸ್ಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಮುಂದೆ ಬಂದು ಮತ್ತು ‘ಆಪರೇಷನ್ ಸೀವೇವ್ಸ್’ ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರ ಭಾರತದಿಂದ ಮಾಲ್ಡೀವ್ಸ್ಗೆ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ರೀತಿಯ ಪರಿಹಾರ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳನ್ನು ಕಳುಹಿಸಲಾಯಿತು. ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ಗಳ ಸಹಾಯದಿಂದ ಜನರನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲಾಯಿತು.

 ಆಪರೇಷನ್ ನೀರ್:  ಡಿಸೆಂಬರ್ 4, 2014 ರಂ ದು, ಮಾಲ್ಡೀವ್ಸ್ನ ರಾಜಧಾನಿ ಮಾಲೆಯಲ್ಲಿ ನ RO ಸ್ಥಾವರವು ಮುರಿದು ಬಿದ್ದಿತು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿನ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟು ಉಂಟಾಗಿತ್ತು.  ದೆಹಲಿಯಿಂದ ಅರಕ್ಕೋಣಂಗೆ ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿಂದ ಮಾಲೆಗೆ ಪ್ಯಾಕ್ ಮಾಡಿದ ನೀರನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿತು.

ಕರೊನಾ ಸಮದಲ್ಲಿಯೂ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಿದ ಭಾರತ

2020 ರಲ್ಲಿ ಕರೊನಾ ಸಮಯದಲ್ಲಿಯೂ ಭಾರತ ಮಾಲ್ಡೀ ವ್ಸ್ಗೆ ಸಹಾಯ ಹಸ್ತ ಚಾಚಿತ್ತು ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ವೈದ್ಯಕೀಯ ತಂಡವನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿತ್ತು. ಭಾರತವು ನಂತರ ಮಾಲ್ಡೀವ್ಸ್ಗೆ ಲಸಿಕೆಯನ್ನು ಸಹ ನೀಡಿತ್ತು

ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣೆ:

• ರಕ್ಷಣಾ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯನ್ನು ಕ್ರೋಢೀಕರಿಸಲು ಏಪ್ರಿಲ್ 2016 ರಲ್ಲಿ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಸಮಗ್ರ ಕ್ರಿಯಾ ಯೋಜನೆಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕಲಾಯಿತು.
• ಹಿಂದೂ ಮಹಾಸಾಗರ ಪ್ರದೇಶದ (IOR) ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಎರಡೂ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿವೆ, ಹೀಗಾಗಿ ಭಾರತದ ನೇತೃತ್ವದ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಬೆಳವಣಿಗೆ (SAGAR) ದೃಷ್ಟಿಕೋನಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತವೆ.
• ರಕ್ಷಣಾ ಸಹಕಾರವು ಜಂಟಿ ವ್ಯಾಯಾಮಗಳು – “ಎಕುವೆರಿನ್”, “ದೋಸ್ತಿ”, “ಏಕಥಾ” ಮತ್ತು “ಆಪರೇಷನ್ ಶೀಲ್ಡ್”.

ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ ತೊಡಗುವಿಕೆಗಳು:

ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಆರ್ಥಿಕತೆ:

 ಮಾಲ್ಡೀವ್ಸ್‌ಗೆ, ಭಾರತದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ, ಇದು ತನ್ನ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ನಡೆಸಲು ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮದ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ.

2023 ರಲ್ಲಿ, ಮಾಲ್ಡೀವ್ಸ್‌ಗೆ (2,09,198) ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಕಳುಹಿಸುವಲ್ಲಿ ಭಾರತವು ಅಗ್ರಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ, ಸುಮಾರು 11.8 % ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಪಾಲನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ವ್ಯಾಪಾರ ಒಪ್ಪಂದಗಳು:

ಭಾರತವು 2022 ರಲ್ಲಿ ಮಾಲ್ಡೀವ್ಸ್‌ನ 2 ನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ವ್ಯಾಪಾರ ಪಾಲುದಾರನಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು. ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ವ್ಯಾಪಾರವು 2021 ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ USD 300 ಮಿಲಿಯನ್ ಗಡಿಯನ್ನು ದಾಟಿದೆ.

RBI ಮತ್ತು ಮಾಲ್ಡೀವ್ಸ್ ಹಣಕಾಸು ಪ್ರಾಧಿಕಾರದ ನಡುವಿನ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ USD ಕರೆನ್ಸಿ ಸ್ವಾಪ್ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ 22ನೇ ಜುಲೈ 2019 ರಂದು ಸಹಿ ಹಾಕಲಾಯಿತು.

ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ವೃದ್ಧಿ:

ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಯೋಜನೆಗಳು:

ಆಗಸ್ಟ್ 2021 ರಲ್ಲಿ, ಭಾರತೀಯ ಕಂಪನಿಯಾದ ಆಫ್ಕಾನ್ಸ್, ಮಾಲ್ಡೀವ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಇದುವರೆಗೆ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಯೋಜನೆ ಆಗಿರುವ ಗ್ರೇಟರ್ ಮಾಲೆ ಸಂಪರ್ಕ ಯೋಜನೆ (GMCP)  ಗೆ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿತು.

ಭಾರತೀಯ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಲೈನ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಹನಿಮಾಧು ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆ

ಆರೋಗ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರ:

ಆರೋಗ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ, ಭಾರತವು ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿ ಸ್ಮಾರಕ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ 52 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿದೆ ಜೊತೆಗೆ ವಿವಿಧ ದ್ವೀಪಗಳಲ್ಲಿ 150 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಆರೋಗ್ಯ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದೆ.

ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು:

ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ, ಭಾರತವು 1996 ರಲ್ಲಿ ತಾಂತ್ರಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿತು. ಭಾರತವು ಮಾಲ್ಡೀವಿಯನ್ ಶಿಕ್ಷಕರು ಮತ್ತು ಯುವಕರಿಗೆ ತರಬೇತಿ ನೀಡಲು ಮತ್ತು USD 5.3 ಮಿಲಿಯನ್ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ವೃತ್ತಿಪರ ತರಬೇತಿಗಾಗಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ.

ಭಾರತವು ಮಾಲ್ಡೀವಿಯನ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಕ್ಷಣಾ ಪಡೆಗೆ (MNDF) ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ತರಬೇತಿ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ, ಅವರ ರಕ್ಷಣಾ ತರಬೇತಿ ಅಗತ್ಯತೆಗಳ ಸುಮಾರು 70% ಅನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತದೆ.

ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂಪರ್ಕ: ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಶತಮಾನಗಳ ಹಿಂದಿನ ಆಳವಾದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.

12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಮೊದಲಾರ್ಧದವರೆಗೆ, ಬೌದ್ಧಧರ್ಮವು ಮಾಲ್ಡೀವಿಯನ್ ದ್ವೀಪಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನ ಧರ್ಮವಾಗಿತ್ತು.

ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಾಲ್ಡೀವ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ವಜ್ರಯಾನ ಬೌದ್ಧಧರ್ಮದ ಶಾಸನವಿದೆ.

ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಮಹತ್ವ:

ಇಂಡಿಯಾ’ಸ್ ನೇಬರ್ ಹುಡ್   ಫಸ್ಟ್  ಪಾಲಿಸಿ: ಭಾರತದ ಪಶ್ಚಿಮ ಕರಾವಳಿಗೆ ಮಾಲ್ಡೀವ್ಸ್‌ನ ಸಾಮೀಪ್ಯ ಮತ್ತು ಹಿಂದೂ ಮಹಾಸಾಗರದ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುವ ವಾಣಿಜ್ಯ ಸಮುದ್ರ ಮಾರ್ಗಗಳ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಅದರ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮಹತ್ವದ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಇದು ‘ನೆರೆಹೊರೆಯ ಮೊದಲ ನೀತಿ’ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಆದ್ಯತೆಗಳಿಗೆ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುವಾಗಿದೆ.

ಭಾರತ ಮಾಲ್ಡೀವ್ಸ್ ಸಂಬಂಧಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪ್ರಮುಖ ಸವಾಲುಗಳು

ಭಾರತ-ಔಟ್ ಅಭಿಯಾನ: ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ಮಾಲ್ಡೀವಿಯನ್ ರಾಜಕೀಯವು “ಇಂಡಿಯಾ ಔಟ್” ವೇದಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾದ ಅಭಿಯಾನಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ, ಭಾರತೀಯ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯು ಮಾಲ್ಡೀವಿಯನ್ ಸಾರ್ವಭೌಮತ್ವಕ್ಕೆ ಬೆದರಿಕೆಯಾಗಿದೆ.

ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಚಾರದ ಅಂಶಗಳು ಭಾರತೀಯ ಸೇನಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ.

ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಾಲ್ಡೀವ್ಸ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಭಾರತೀಯ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು 2024 ರ ಮಾರ್ಚ್ 15 ರ ಗಡುವನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಒತ್ತಡ: ಲಕ್ಷದ್ವೀಪ ದ್ವೀಪಗಳಿಗೆ ಭಾರತೀಯ ಪ್ರಧಾನಿ ಅವರ ಪ್ರಚಾರದ ಭೇಟಿಯ ನಂತರ ಮಾಲ್ಡಿವ್ಸನ ಸಚಿವರ ಅವಹೇಳನಕಾರಿ ಹೇಳಿಕೆಗಳಿಂದ ಉಂಟಾದ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ವಿವಾದದಿಂದಾಗಿ ಮಾಲ್ಡೀವ್ಸ್‌ನ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಸನ್ನಿವೇಶವು ಗಮನಾರ್ಹ ಗಮನವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ.

ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಬೊಯ್ಕೋಟ್ ಮಾಲ್ಡೀವ್ಸ್ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯು ವಿವಾದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಹರಿದಾಡುತ್ತಿದೆ. ಇದರಿಂದ ಅನೇಕ ಭಾರತೀಯರು ತಮ್ಮ ಮಾಲ್ಡಿವ್ಸ್ ಪ್ರವಾಸವನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿದರು.

ಮಾಲ್ಡೀವ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಚೀನಾದ ಪ್ರಭಾವ:  ಇದು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅಸಮಾಧಾನವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿದೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಭೌಗೋಳಿಕ ರಾಜಕೀಯ ಸ್ಪರ್ಧೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.

ನಿಮಗಿದು ತಿಳಿದಿರಲಿ

8 ಡಿಗ್ರಿ ಚಾನೆಲ್ ಭಾರತೀಯ ಮಿನಿಕಾಯ್ (ಲಕ್ಷದ್ವೀಪ ದ್ವೀಪಗಳ ಭಾಗ) ಅನ್ನು ಮಾಲ್ಡೀವ್ಸ್‌ನಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುತ್ತದೆ.

ಉಪಸಂಹಾರ

ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ಪುನರ್ನಿರ್ಮಿಸಲು ನಿಯಮಿತ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಮಾತುಕತೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಬೇಕು. ಹಂಚಿಕೆಯ ಕಾಳಜಿಗಳ ಮೇಲೆ ಸಹಕರಿಸುವುದು, ಕುಂದುಕೊರತೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಎರಡೂ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ ಲಾಭದಾಯಕವಾಗಿರುವ ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಸಂಬಂಧಗಳಿಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡುವುದು ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ನಿರ್ಣಯಕ್ಕೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಡಬಹುದು.